Socjalizacja – definicja
Najprościej można socjalizacją nazwać proces przystosowywania jednostki do życia w społeczeństwie. Natomiast w szerszym znaczeniu jest to „całokształt relacji między jednostką a społeczeństwem, w wyniku których jednostka dostosowuje się do wzorów zachowań akceptowanych w danym społeczeństwie”.
Socjalizacja – funkcje
W trakcie tegoż procesu człowiek uczy się jak prawidłowo funkcjonować w społeczności – poznaje role społeczne, jakie będzie w niej pełnił (rodzic, dziecko, uczeń itd.), obowiązujące zasady i normy postępowania, wzorce pożądanych i niepożądanych zachowań, wreszcie przyswaja sobie pewien zasób wiedzy o tradycjach i obyczajach panujących we wspólnocie, a także wartościach i symbolach ważnych w kulturze zbiorowości. Bardzo ważne jest w procesie socjalizacji przekazanie najważniejszych umiejętności pozwalających żyć i przetrwać w społeczeństwie, takich jak np. porozumiewanie się.
Socjalizacja spełnia bardzo ważne role w społeczeństwie, dzięki niej możliwe jest przystosowanie się człowieka do życia w konkretnej społeczności. W pierwszej kolejności jest „mechanizmem transmisji kultury” – przyczynia się do przyjęcia przez członków społeczeństwa całego dorobku pokoleń, zarówno w wymiarze kulturowym, jak i cywilizacyjnym. Tym samym pozwala na zachowanie pewnej ciągłości tradycji w społeczeństwie, dane zbiorowości są w stanie rozwijać się a nie ciągle zaczynać „na nowo” tworzenie swoich podstaw.
Równie ważną funkcją jest utrzymywanie określonego ładu i porządku społecznego – dzięki wpajaniu młodym członkom społeczności norm, zasad i wzorców postępowania akceptowanych przez resztę wspólnoty, zapobiega się konfliktom społecznych i dezorganizacji grupy. Socjalizacja ułatwia nowym jednostkom funkcjonowanie w ramach społeczności, uczy je spełniania przypisanych im ról społecznym (jednocześnie stymuluje to człowieka do rozwoju, do zwiększania swoich aspiracji), wpływa na posiadanie umiejętności współpracy, dialogu i współistnienia; dzięki socjalizacji jednostka przyswaja sobie określone cechy, np. takie jak empatia, odpowiedzialność, umiejętność pomocy i dzielenia się z innymi.