Migracja jest zjawiskiem zmiany miejsca pobytu danego człowieka i szerzej – całych grup ludzkich. Wywołują ją dwa rodzaje czynników, które można podzielić na wypychające i przyciągające.
Czynniki wypychające – czynniki o różnym charakterze (społeczne, ekonomiczne, polityczne religijne i inne), które sprawiają, że życie w danym miejscu staje się trudne, a nawet nieznośne na tyle, by zdecydować o migracji. Bardzo ważnym przykładem czynników wypychających jako przyczyny migracji są kwestie ekonomiczne, czyli brak miejsc pracy uniemożliwiający zdobycie minimum egzystencji. Innym ważnym czynnikiem są kwestie polityczne – wojny, prześladowania itp., które wymuszają wyjazd z krajów. Do czynników wypychających można zaliczyć także klęski naturalne.
Czynniki wypychające mają często kluczowe znaczenie dla podjęcia decyzji o wyjeździe z danego miejsca, ponieważ mogą one negatywnie wpływać na jakość życia, a nawet – zagrażać życiu człowieka i jego rodziny. Nawet w obliczu braku znaczących czynników przyciągających do danego miejsca, ludzie są w stanie opuścić dotychczasowe miejsce pobytu, jeśli ich życie (i życie ich rodzin) jest zagrożone.
Czynniki przyciągające to wszystkie te czynniki, które sprawiają, że dane miejsce jest na tyle atrakcyjne, że warto – jak się wydaje – się w nim osiedlić. Mogą to być np.: szersza oferta miejsc pracy (także pod względem ich jakości), bezpieczeństwo społeczne, większa tolerancja społeczeństwa, odmienne prawo.