Zjawisko migracji oznacza zmianę miejsca pobytu (człowieka, ale w ujęciu biologicznym może np. dotyczyć różnych gatunków roślin i zwierząt). Wielkość migracji mierzy się za pomocą tzw. salda migracji, tj. różnicy między napływem ludności, a jej odpływem z danego obszaru w danym czasie.
Migracja - rodzaje
Wyróżnia się bardzo wiele rodzajów migracji, uzależnionych od przyczyn (np. przymusowe, dobrowolne, zarobkowe), długości jej trwania (trwałe, czasowe), jej zasięgu (odległości, jaką pokonuje dana osoba migrująca – np. krajowe, zagraniczne).
Na wielkość migracji na danym obszarze wpływ mają zróżnicowane czynniki, które można ogólnie podzielić na czynniki wypychające oraz czynniki przyciągające. Do czynników wypychających należą wszystkie te kwestie, które zachęcają (bądź zmuszają) do wyjazdu z danego obszaru. Mogą to być czynniki ekonomiczne (np. brak pracy), polityczne (prześladowania np. danej mniejszości etnicznej), religijne (napięcia pomiędzy różnymi religiami), także społeczne (np. brak akceptacji określonych zachowań). Czynniki przyciągające – te, które zachęcają do przyjazdu, również mogą mieć zróżnicowany charakter (również polityczny, społeczny, gospodarczy).
Wyróżnia się także pewne bariery migracyjne, których istnienie (a także ich stopniowalność) w dużej mierze decyduje o wyborze potencjalnych migrantów. Mogą to być np. bariery językowe, kulturowe, także polityczne (granice, kwestie związane z obywatelstwem).
Zjawisko migracji było obserwowane od początku istnienia ludzkości, która poszukiwała przestrzeni najbardziej korzystnych do życia – żyznych pól, stad bydła, odpowiednich warunków atmosferycznych itp. Dzisiaj bardzo często migracja związana jest z kwestiami ekonomicznymi, choć także – na wielu terytoriach np. Afryki – jest nadal związana z walką o przeżycie (w obliczu klęsk żywiołowych i częstych wojen).
Warto wiedzieć, że z perspektywy kraju przyjmującego, migrantów nazywa się imigrantami, natomiast w przypadku kraju, z którego dane osoby wyjeżdżają mówimy o emigrantach.
Ciekawostką jest, że współcześnie najczęstszymi migrantami (w krajach rozwiniętych) są osoby młode, samotne, posiadające pewien nieco wyższy poziom kwalifikacji zawodowych (wówczas mają większe prawdopodobieństwo znalezienia zatrudnienia).