Prawo rodzinne to zespół norm, który normuje osobiste i majątkowe stosunki wynikające w rodzinach (między małżonkami, rodzicami a dziećmi, krewnymi oraz sprawami dotyczącymi przysposobienia, opieki czy kurateli).
W Polsce źródłem prawa rodzinnego jest Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy szczegółowe.
Istnieje kilka głównych zasad prawa rodzinnego, jest to przede wszystkim zasada dobra dziecka oraz zasada dobra rodziny, a także pozostałe: zasada szczególnej ochrony rodziny i dziecka przez państwo, zasada równouprawnienia dzieci pozamałżeńskich z dziećmi urodzonymi w czasie trwania małżeństwa ich rodziców, zasada monogamii, zasada trwałości związku małżeńskiego, zasada równego traktowania świeckiej i wyznaniowej formy zawierania małżeństw i zasada równości małżonków.
Podstawowe pojęcia związane z prawem rodzinnym to:
Pokrewieństwo – rozumiemy jako stosunek zachodzący pomiędzy osobami pochodzących od wspólnego przodka. Ma ono charakter stosunku cywilnoprawnego, kiedy jest prawnie ustalone. Możemy mówić o :
- pokrewieństwie w linii prostej – jest to więź zachodząca pomiędzy osobami pochodzącymi jedna od drugiej, np. rodzice -dzieci, dziadkowie-wnuki,
- pokrewieństwo w linii bocznej – jest to więź zachodząca pomiędzy osobami, które mają wspólnego przodka, lecz nie pochodzą od siebie, np. rodzeństwo.
Powinowactwo – jest to stosunek zachodzący pomiędzy jednym małżonkiem a krewnymi
drugiego małżonka.
Władza rodzicielska – jest to ogół obowiązków i praw rodziców względem dziecka. Władza rodzicielska powstaje z chwilą urodzenia dziecka i przysługuje rodzicom, których rodzicielstwo jest już ustalone prawnie, zaś trwa do uzyskania przez dziecko pełnoletniości lub do śmierci rodzica lub dziecka.
Przysposobienie (adopcja) – jest formą przyjęcia do rodziny osoby przysposobionej, która ma spowodować, stworzyć powstanie stosunku jak pomiędzy rodzicami a dzieckiem. O przysposobieniu orzeka sąd opiekuńczy. Inny słowy jest to prawne uznanie obcego
biologicznie dziecka za swoje.
Obowiązek alimentacyjny – jest to obowiązek zapewniania środków utrzymania, a także w miarę możliwości środków wychowania. Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.