Wykładnia prawa - rodzaje, podział

Wyodrębniono wiele podziałów rodzajów wykładni prawa, najpopularniejsze to:

1. Podział ze względu na dokonującego:

- autentyczna –dokonuje jej prawodawca, oraz organy, które tworzyły wybrany akt prawny
- formalna – dokonywana przez organy państwa, władzy,
- legalna – dokonywana przez organ upoważniony przez prawodawcę do interpretowania prawa
- operatywna – dokonywana przez organy stosujące prawo (np. organy administracyjne, sądy)
- doktrynalna – dokonywana przez profesorów prawa oraz innych przedstawicieli nauk prawa. Ma charakter opiniotwórczy
- nieoficjalna – dokonywana przez prawników dla potrzeb różnych podmiotów.

2. Kolejny podział następuje ze względu na metodę, wyróżniamy tutaj następujące rodzaje wykładni:

- językowa – analizujemy język danego przepisu, znaczenie słów
- funkcjonalna – rozpatrujemy zgodnie z funkcją przepisu prawnego
- systemowa – badamy system prawa, w którym funkcjonuje przepis
- logiczna – uwzględnia zasady logiki i analogii, porównania przy interpretowaniu przepisu,
celowościowa podstawą jest cel, który jaki przepis ma realizować, uwzględniając przy tym kontekst ekonomiczny, społeczny, aksjologiczny czy historyczny,
- prowspólnotowa – podstawą interpretacji jest prawo Unii Europejskiej.

3. Ostatnie kryterium zróżnicowania wykładni dokonywane jest ze względu na uzyskany efekt operacji myślowych. Możemy tu mówić o wykładni:

- dosłownej (literalnej) zakres zastosowania jest identyczny jak w przypadku wykładni językowej
- rozszerzającej (interpretatio extensiva) spośród znaczeń uzyskanych z różnych wykładni wybór szerszego znaczenia przepisu, niż w przypadku zastosowania wykładni językowej, ,
- zawężającej (interpretatio restrictiva) wybór węższego znaczenia przepisu niż uzyskane w przypadku wykładni językowej.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 1 =
Ostatnio komentowane
ale banalne
• 2025-04-09 16:07:25
Może być
• 2025-03-27 18:35:05
siema mega fajne
• 2025-03-22 08:47:31
dzięki
• 2025-03-10 15:14:41
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02