Do podstawowych kompetencji Premiera (Prezesa Rady Ministrów) należy (zgodnie z art. 148 Konstytucji RP):
- Kierowanie pracami rządu – zwoływanie posiedzeń Rady Ministrów, ustalanie ich porządku oraz przewodniczenie posiedzeniom,
- Reprezentowanie rządu,
- Wydawanie rozporządzeń,
- Zapewnienie wykonywania polityki przez rząd i określanie sposobów jej realizacji,
- Koordynacja pracy poszczególnych ministrów a także sprawowanie nad nią kontroli,
- Sprawowanie nadzoru nad samorządem terytorialnym,
- Pełnienie funkcji zwierzchnika służbowego dla pracowników administracji rządowej.
Do innych kompetencji premiera należy m.in. zwierzchnictwo nad korpusem służby cywilnej.