Komisje to organy Sejmu, których głównym zadaniem jest szczegółowe rozpatrywanie i przygotowywanie spraw, jakie stanowią następnie przedmiot prac Sejmu. Komisje wyrażają również opinie w sprawach, które zostaną im przekazane przez Prezydium Sejmu lub sam Sejm. Istotne jest także to, że Komisje pełnią również funkcje kontrolne nad działaniem różnych organów państwowych (tu szczególną rolę mają komisje śledcze).
Komisje sejmowe – skład
Skład poszczególnych komisji sejmowych ustalany jest przez izbę na samym początku kadencji – zwykle jest tak, że podział miejsc w komisjach odzwierciedla układ ugrupowań sejmowych. Warto zaznaczyć, że dany poseł może być jednocześnie członkiem maksymalnie dwóch komisji, każdy poseł (nie dotyczy to posła z funkcją ministra lub też sekretarza stanu) powinien być jednak członkiem przynajmniej jednej komisji.
Komisje sejmowe – zadania
Poniżej przedstawiono przykłady zadań komisji stałych Sejmu:
- rozpatrywanie projektów ustaw i uchwał, a także opiniowanie założeń do nich,
- przeprowadzanie analizy działalności poszczególnych działów gospodarki i administracji,
- rozpatrywanie przekazanych uchwał Senatu dot. wniesienia poprawek do tekstu ustawy, która już została rozpatrzona przez Sejm lub ich odrzuceniu,
- opiniowanie wniosków w sprawie wyboru, odwołania bądź powołania przez Sejm poszczególnych osób na określone stanowiska państwowe (w przypadku skierowania tych wniosków do komisji przez prezydium Sejmu).
Zgodnie z artykułem 110 Konstytucji RP Sejm powołuje komisje stałe i może powołać komisje nadzwyczajne. Sejm może powołać także komisję śledczą (art. 111 Konstytucji), której zadaniem jest zbadanie określonej sprawy.
Przykładami komisji stałych działających w Sejmie są komisje: Gospodarki, Infrastruktury, Obrony Narodowej, Etyki Poselskiej, ds. Unii Europejskiej, ds. Służb Specjalnej, Administracji i Spraw Wewnętrznych, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (ogólnie w Sejmie VII kadencji działa 26 komisji stałych).
Jeśli chodzi o komisje nadzwyczajne, to ich powstanie związane jest koniecznością koncentracji wysiłków Sejmu na przyjrzeniu się danej sprawie. Przykładami komisji nadzwyczajnych są komisje: ds. zmian w kodyfikacjach, ds. rozpatrzenia niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego. W Sejmie VII kadencji działa 8 komisji nadzwyczajnych.
Komisje działające w Sejmie mają charakter funkcjonalny bądź resortowy.
Warto wiedzieć, że instytucja komisji sejmowych znana jest w polskiej praktyce ustrojowej już od XVI wieku, choć oczywiście funkcje komisji ówczesnych i obecnych mocno się między sobą różnią.