Federacja (z jęz. łac. foederatio - sprzymierzenie) to typ państwa niejednorodnego politycznie, prawnie i administracyjnie. Złożone jest z mniejszych autonomicznych państw związkowych (np. krajów, stanów, landów, prowincji lub kantonów), które posiadają jeden, wspólny rząd. Rząd federalny i kraje związkowe prowadzą wspólną politykę obronną i zagraniczną, kierują także finansami całego państwa.
Jednostki, kraje związkowe posiadają samodzielną władzę ustawodawczą wykonawcza i sądowniczą, ograniczoną konstytucją państwa, która określa zakres ich uprawnień. Ponadto kraje federacyjne posiadają wspólny system monetarny z jednolitą walutą i z reguły nie mają możliwości odłączenia się od państwa.
Parlament krajów związkowych w głównej mierze jest dwuizbowy, przedstawicielem reprezentującym interesy podmiotów federacji jest izba wyższa. Warto dodać, że występują dwie zasady reprezentowania części składowej:
1. zasada równego przedstawicielstwa (występuje m.in. w USA, z każdego z pięćdziesięciu stanów po dwóch senatorów, podobnie jest w Szwajcarii, w Radzie Kantonów zasiaduje po dwóch deputowanych z każdego z dwudziestu sześciu kantonów) ;
2. zasada zróżnicowanego przedstawicielstwa – w zależności od liczby ludności (np. w Kanadzie i Niemczech).
Na świecie istnieje około 30 państw tego typu. Najpopularniejsze państwa federacyjne to: Stany Zjednoczone Ameryki, Kanada, Szwajcaria, Niemcy, Rosja (16 republik autonomicznych, 5 obwodów i 10 obszarów), Austria, Meksyk, Australia.