Środkiem, kanałem komunikacji werbalnej jest język mówiony. Jest to podstawowy sposób porozumiewania się między ludźmi. Aby zajść mogła komunikacja werbalna muszą wystąpić dwa podstawowe elementy: mówiący i słuchający. Uczestnicy rozmowy posługują się kodem (językiem), który musi być zrozumiały dla obu stron.
W komunikacji werbalnej występują elementy takie jak akcent i modulacja głosem (wpływa na reakcję partnera rozmowy); stopień płynności mowy; treść wypowiedzi; czas wypowiadanego słowa.
Mowa jako kanał komunikacji jest nadrzędna wobec innych form komunikacji np. pisma. Aby móc uczestniczyć w komunikacji werbalnej wymagane jest posiadanie odpowiednich kompetencji językowych (zdolność posługiwania się językiem) oraz kompetencji komunikacyjnych (umiejętność posługiwania się językiem odpowiednio do okoliczności).
Słowa, które wykorzystuje się w komunikowaniu werbalnym pozwalają na bogate i plastyczne wyrażanie myśli i uczuć. Wyróżniamy kilka rodzajów wypowiedzi werbalnej:
- mowa egocentryczna – skierowana sama na siebie
- polecenia, rozkazy i instrukcje – ich celem jest wywarcie wpływu na innych
- pytania – skierowane na uzyskanie wiadomości werbalnej
- informacja – udziela odpowiedzi na pytania lub stanowi głos w dyskusji nad rozwiązaniem określonego problemu.
Komunikacja werbalna jest na co dzień niezbędna by móc w szybki sposób przekazywać sobie informacje, uzgadniać stanowiska, wymieniać poglądy. Uczestnictwo w rozmowie wymaga skupienia wielu sił poznawczych rozmówców, aktywizacji wszystkich procesów psychicznych. W trakcie komunikacji werbalnej dochodzi do przekazania komunikatu przy użyciu słów, które dzięki odpowiednim regułom gramatycznym są przekształcane w zdania.
Fazy rozmowy
W każdej rozmowie można wyróżnić trzy fazy:
- Faza otwarcia – zadaniem inicjatora rozmówcy jest zwrócenie uwagi na siebie i swój komunikat
- Faza konwersacji (postawienia tematu) – zawiera wypowiedzi o wybranym temacie rozmowy
- Faza zamknięcia – moment podsumowania tematu rozmowy, doprowadzenia do wniosków. Ważne jest by po zakończeniu rozmowy, żaden z jej uczestników nie czuł się zlekceważony czy urażony. Należy zatem zadbać o odpowiednie pożegnanie, podziękowanie czy obietnicę.