Geneza
Jest to pierwsza powieść w dorobku literackim Charlesa Dickensa. Po raz pierwszy opublikowano ją w odcinkach w latach 1836-1837. Uważa się, że bezpośrednie natchnienie do stworzenia historii dał autorowi ilustrator Robert Seymour. To on zaproponował jednemu z londyńskich wydawnictw stworzenie serii humorystycznych historii, których bohaterami mieli być członkowie amatorskiego klubu sportowego. Napisanie tekstu do tych obrazków zlecono pisarzowi, jednak Dickens zażądał, by to właśnie warstwa słowna była dominującą w cyklu. Było to powodem wielu nieporozumień między artystami.
Zeszyty o Klubie Pickwicka nie od początku cieszyły się popularnością. Zyskały ja dopiero po wprowadzeniu do fabuły postaci służącemu głównego bohatera – Sama Wellera. Z czasem, w miarę pojawiania się nowych wątków, również na tle społecznym, Klub Pickwicka święcił wśród odbiorców prawdziwe triumfy. Można powiedzieć, że seria zyskała miano wręcz kultowej – wyprodukowano i sprzedano wiele gadżetów, związanych z jej bohaterami.
Problematyka
Poprzez oparcie fabuły tekstu na przygodach przyjaciół, odbywających się w różnych częściach Anglii, Dickens wprowadził do powieści zagadnienia związane z nierównościami społecznymi panującymi w XIX wieku, typologiami charakterów przedstawicieli poszczególnych warstw, ich przywar i zalet, które skarykaturyzował. Wszystko to opowiedziane zostaje z perspektywy podróżujących i opisujących swoje wrażenia londyńskich dżentelmenów. Autor zagłębia się w takie detale jak przepisy prawne, jakość działania instytucji sądowych i powszechnie panującą degrengoladę kulturową.
Styl i język
Książka należy do grona utworów typowo humorystycznych, o fabule przygodowo-awanturniczej. Cała komedia pomyłek, w którą Dickens wtłacza swoich bohaterów, służy wprowadzeniu atmosfery sensacji i podekscytowania. Dość odważna i nader niejednoznaczna książka została napisana językiem przystępnym i zrozumiałym dla odbiorców o różnych preferencjach intelektualnych. Z powodzeniem wykorzystuje pisarz mechanizm humoru słownego i sytuacyjnego. Również same charaktery postaci konstruowane są w sposób bogaty, śmieszny i zapadający w pamięć.