Wychodząc od wyodrębnionych elementów aktu mowy, Roman Jakobson przydzielił im poszczególne funkcje językowe – w ten sposób powstała „teoria sześciu funkcji języka”. Każdy ze składników aktu mowy odnosi się do odpowiadającej mu funkcji komunikatu językowego, a z kolei ta funkcja nakierowuje na dany składnik – są od siebie zależne. Jedna z funkcji w danej wypowiedzi zawsze jest nadrzędna wobec pozostałych.
Funkcja kognitywna
Inaczej poznawcza, denotacyjna, referencyjna – skierowana jest na kontekst, czyli rzeczywistość zewnętrzną. Jako kontekst rozumiemy wszelkie okoliczności towarzyszące komunikatów, które mają wpływ na jego przekaz. Może to być czas i miejsca, grupa odbiorców, charakter komunikatu czy jego cel. Funkcja kognitywna odsyła do przedmiotów, faktów i zjawisk spoza świata językowego.
Funkcja ekspresywna
Inaczej emotywna – skierowana jest na nadawcę. Obnaża stosunek nadawcy do rzeczywistości, ukazuje jego emocje, uczucia, opinie. Przedstawia również psychiczne cechy i predyspozycje psychiczne i fizyczne nadawcy.
Funkcja impresywna
Inaczej perswazyjna, konatywna – skupia się na odbiorcy komunikatu. Jej zadaniem jej wywarcie wpływu na odbiorcy, przekonać go do czegoś.