Stany Zjednoczone Ameryki (USA)
TERYTORIUM, STRUKTURA ADMINISTRACYJNA I LUDNOŚĆ PAŃSTWA
Powierzchnia: 9 526 488 km2 (4. największe państwo świata, 2. największe państwo Ameryk). Powstało pod koniec XVIII wieku z 13 kolonii brytyjskich, które w 1783 roku wywalczyły sobie niepodległość od monarchii brytyjskiej. Pokój paryski z 1783 roku oddał formalnie pod władzę USA całe terytorium na wschód od Missisipi i południe od Wielkich Jezior Północnoamerykańskich (za wyjątkiem Florydy zakupionej od Hiszpanii w 1819 roku). W 1803 roku USA zakupiły od Francji (napoleońskiej) terytorium Luizjany (obszar od doliny Missisipi do Gór Skalistych), a w 1845 roku zaanektowały Teksas, który niecałe 10 lat wcześniej oderwał się od Meksyku. Trzy lata później (1848) po zwycięskiej wojnie z Meksykiem przyłączyły znaczne terytoria na południowym zachodzie (Kalifornię, Nowy Meksyk, Arizonę, Newadę, Kolorado). W tym samym czasie (1846) rząd USA porozumiał się z Wielką Brytanią w sprawie podziału terytorium Oregon (USA otrzymały dzisiejsze stany: Oregon, Waszyngton, Idaho i fragmenty Wyoming i Montany). Należy pamiętać, że opisane zmiany granic często dotyczyły obszarów stosunkowo słabo kontrolowanych zarówno przez USA, Meksyk, jak i państwa europejskie. Stąd pełna ich kontrola wiązała się z koniecznością ich kolonizacji oraz pokonania i usunięcia z ich obszaru rodzimych (indiańskich) mieszkańców. Ekspansja USA była kontynuowana – w roku 1867 zakupiły one Alaskę od Rosji, w 1889 roku przyłączyły wschodnią część archipelagu Samoa na Pacyfiku, a w 1898 roku Hawaje (w drugiej połowie XIX wieku USA zajęły też szereg niewielkich atoli na Pacyfiku – np. Wake, czy Jarvis). Po wygranej wojnie z Hiszpanią wyspę Guam na zachodnim Pacyfiku, Filipiny (odzyskały niepodległość w 1946 roku) oraz Portoryko na Morzu Karaibskim. W 1913 roku rząd USA zakupił od Danii należącą do nich część Wysp Dziewiczych na Morzu Karaibskim, zaś w 1945 roku otrzymał jako terytoria powiernicze ONZ dawne terytoria mandatowe Japonii na wyspach Mikronezji. Większość z nich (Palau, Mikronezja/Karoliny i wyspy Marshalla) uzyskała już niepodległość, terytorium zależnym USA pozostały Mariany Północne.
USA są republiką prezydencką. Prezydent, wybierana w wyborach pośrednich (przez elektorów wybieranych z kolei przez wyborców). Prezydent jest zarazem głowa państwa, jak stoi na czele rządu. Są też USA państwem federalnym. Władza dzielona jest pomiędzy administrację federalną oraz władze stanów – jest ich obecnie 50 + federalny Dystrykt Kolumbia (wokół stolicy – Waszyngtonu).
Liczba ludności (2011 r.): 313,4 mln osób (3. państwo świata pod względem liczby ludności, najludniejsze państwo w Amerykach). Od roku 2000 wzrosła o ok. 30 mln.
Gęstość zaludnienia: średnio 32,5 osób/km2, ludność skupiona głównie na wybrzeżu atlantyckim USA (największą gęstością zaludnienia odznacza się stan New Jersey) oraz w Kalifornii.
Kraj charakteryzuje dodatni przyrost naturalny (2009): +5,4‰, jest też jednym z ważniejszych państw imigracyjnych – przyjeżdżają tam (często nielegalnie) mieszkańcy państw Ameryki Łacińskiej, Azji i wyspiarze z Oceanii. W roku 2009 oficjalni na pobyt stały przybyło tam ok. 1,13 mln osób.
Struktura wiekowa ludności nieco różni tej w Polsce; jest tu nieco więcej niż u nas osób starszych (>64 lat) – ok. 16,2% populacji (w Polsce 13,6%), ale również więcej dzieci i młodzieży (<20 lat) – ok. 26% mieszkańców (w Polsce 21%).
Jako kraj imigrancki są USA zróżnicowane rasowo, kulturowo, językowo i religijnie (imigranci przywozili własne wierzenia religijne). Językiem najpowszechniej używanym jest jednak język