Stany Zjednoczone Ameryki (USA)
TERYTORIUM, STRUKTURA ADMINISTRACYJNA I LUDNOŚĆ PAŃSTWA
Powierzchnia: 9 526 488 km2 (4. największe państwo świata, 2. największe państwo Ameryk). Powstało pod koniec XVIII wieku z 13 kolonii brytyjskich, które w 1783 roku wywalczyły sobie niepodległość od monarchii brytyjskiej. Pokój paryski z 1783 roku oddał formalnie pod władzę USA całe terytorium na wschód od Missisipi i południe od Wielkich Jezior Północnoamerykańskich (za wyjątkiem Florydy zakupionej od Hiszpanii w 1819 roku). W 1803 roku USA zakupiły od Francji (napoleońskiej) terytorium Luizjany (obszar od doliny Missisipi do Gór Skalistych), a w 1845 roku zaanektowały Teksas, który niecałe 10 lat wcześniej oderwał się od Meksyku. Trzy lata później (1848) po zwycięskiej wojnie z Meksykiem przyłączyły znaczne terytoria na południowym zachodzie (Kalifornię, Nowy Meksyk, Arizonę, Newadę, Kolorado). W tym samym czasie (1846) rząd USA porozumiał się z Wielką Brytanią w sprawie podziału terytorium Oregon (USA otrzymały dzisiejsze stany: Oregon, Waszyngton, Idaho i fragmenty Wyoming i Montany). Należy pamiętać, że opisane zmiany granic często dotyczyły obszarów stosunkowo słabo kontrolowanych zarówno przez USA, Meksyk, jak i państwa europejskie. Stąd pełna ich kontrola wiązała się z koniecznością ich kolonizacji oraz pokonania i usunięcia z ich obszaru rodzimych (indiańskich) mieszkańców. Ekspansja USA była kontynuowana – w roku 1867 zakupiły one Alaskę od Rosji, w 1889 roku przyłączyły wschodnią część archipelagu Samoa na Pacyfiku, a w 1898 roku Hawaje (w drugiej połowie XIX wieku USA zajęły też szereg niewielkich atoli na Pacyfiku – np. Wake, czy Jarvis). Po wygranej wojnie z Hiszpanią wyspę Guam na zachodnim Pacyfiku, Filipiny (odzyskały niepodległość w 1946 roku) oraz Portoryko na Morzu Karaibskim. W 1913 roku rząd USA zakupił od Danii należącą do nich część Wysp Dziewiczych na Morzu Karaibskim, zaś w 1945 roku otrzymał jako terytoria powiernicze ONZ dawne terytoria mandatowe Japonii na wyspach Mikronezji. Większość z nich (Palau, Mikronezja/Karoliny i wyspy Marshalla) uzyskała już niepodległość, terytorium zależnym USA pozostały Mariany Północne.
USA są republiką prezydencką. Prezydent, wybierana w wyborach pośrednich (przez elektorów wybieranych z kolei przez wyborców). Prezydent jest zarazem głowa państwa, jak stoi na czele rządu. Są też USA państwem federalnym. Władza dzielona jest pomiędzy administrację federalną oraz władze stanów – jest ich obecnie 50 + federalny Dystrykt Kolumbia (wokół stolicy – Waszyngtonu).
Liczba ludności (2011 r.): 313,4 mln osób (3. państwo świata pod względem liczby ludności, najludniejsze państwo w Amerykach). Od roku 2000 wzrosła o ok. 30 mln.
Gęstość zaludnienia: średnio 32,5 osób/km2, ludność skupiona głównie na wybrzeżu atlantyckim USA (największą gęstością zaludnienia odznacza się stan New Jersey) oraz w Kalifornii.
Kraj charakteryzuje dodatni przyrost naturalny (2009): +5,4‰, jest też jednym z ważniejszych państw imigracyjnych – przyjeżdżają tam (często nielegalnie) mieszkańcy państw Ameryki Łacińskiej, Azji i wyspiarze z Oceanii. W roku 2009 oficjalni na pobyt stały przybyło tam ok. 1,13 mln osób.
Struktura wiekowa ludności nieco różni tej w Polsce; jest tu nieco więcej niż u nas osób starszych (>64 lat) – ok. 16,2% populacji (w Polsce 13,6%), ale również więcej dzieci i młodzieży (<20 lat) – ok. 26% mieszkańców (w Polsce 21%).
Jako kraj imigrancki są USA zróżnicowane rasowo, kulturowo, językowo i religijnie (imigranci przywozili własne wierzenia religijne). Językiem najpowszechniej używanym jest jednak język angielski. Analiza pochodzenia europejskich imigrantów, którzy zasiedlili USA, posługujących się jako głównym językiem językiem angielskim wskazuje, że najwięcej mieszkańców tego kraju ma korzenie niemieckie. Na Florydzie oraz na południowym zachodzie USA w powszechnym użyciu jest jednak język hiszpański (język imigrantów, głównie z Meksyku na południowym zachodzie oraz z Kuby na Florydzie). Latyno-Amerykanie stanowią około 15% mieszkańców USA.
Około 13% mieszkańców USA stanowią Afro-Amerykanie – ludność czarna i mieszana (potomkowie Czarnych i Białych); potomkowie czarnych niewolników sprowadzanych w XVII i XVIII wieku do pracy na plantacjach gł. w południowych koloniach brytyjskich. Do dnia dzisiejszego Afro-Amerykanie najliczniej są w stanach południowych. Osiedlali się jednak również w wielkich miastach – np. w Detroit w 2010 roku stanowili 82% mieszkańców, a w Waszyngtonie .
W przeszłości (również po zniesieniu niewolnictwa) w wielu stanach miała miejsce segregacja rasowa. Obecnie nie ma już ona miejsca, chociaż Afro-Amerykanie w dalszym ciągu są przeciętnie gorzej wykształceni i ubożsi od Białych Amerykanów (nie hiszpańskojęzycznych).
Rodzimi mieszkańcy (Indianie, Inuici, Aleuci, Hawajczycy) stanowią tylko ok. 1% ludności USA. Około 4,5% mieszkańców USA stanowią imigranci ze wschodniej Azji – żyją głównie na zachodnim wybrzeżu USA i w wielkich miastach dalej na wschód (m.in. w Nowym Jorku).
Większość obywateli USA to chrześcijanie – 76% mieszkańców. Wśród chrześcijan przeważają protestanci (potomkowie imigrantów z Niemiec, Niderlandów, Wysp Brytyjskich i Skandynawii oraz nawróconych na chrześcijaństwo czarnych niewolników). Szczególnie liczni są przedstawiciele nowych kościołów ewangelickich – baptyści, metodyści, mormoni i inni. USA, a wcześniej brytyjskie kolonie w Ameryce stały się bezpieczną przystanią dla wielu wspólnot protestanckich prześladowanych w Europie (np. amiszy, kwakrów, purytanów). Katolicy to głównie potomkowie imigrantów z krajów latynoamerykańskich oraz z Włoch i Polski. Wyznawcy judaizmu, islamu, buddyzmu, narodowych religii chińskich, japońskich i hinduizmu stanowia tylko ok. 4% mieszkańców USA. Warto wspomnieć o wyznawcach judaizmu – Żydach. Żyje ich w USA (Nowy Jork i Floryda) ok. 5,5-6,5 mln, mniej więcej tyle, co w Izraelu.
W porównaniu z innymi państwami wysoko rozwiniętymi stosunkowo niewielu mieszkańców – ok. 15% nie jest związanych z żadna religią.
Stolicą kraju jest Waszyngton. Liczył on w 2010 roku ponad 5,5 mln mieszkańców (w zespole miejskim).
Większe od niego są m.in.:
- Nowy Jork (>18,85 mln mieszkańców w zespole miejskim, ponad 8,1 mln w samym mieście),
- Los Angeles (>12,8 mln mieszkańców w zespole miejskim),
- Chicago (>9,45 mln mieszkańców w zespole miejskim),
- Dallas (>6,3 mln mieszkańców w zespole miejskim),
- Houston i Filadelfia (po >5,9 mln mieszkańców w tych zespołach miejskich).
Inne duże ośrodki miejskie USA to m.in.: Miami, Atlanta, San Francisco, Boston, Detroit i Pheonix.
Na wschodnim wybrzeżu USA powstało pierwsze megalopolis, ciągnące się od Bostonu do Waszyngtonu i zamieszkiwane jest przez ok. 50 mln ludzi.
Ludność miejska stanowi w >82% populacji całych USA.
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
USA mają długą linię brzegową. Leżą zarówno nad Oceanem Atlantyckim (i Zatoką Meksykańską stanowiącą jego odnogę), jak i nad Oceanem Spokojnym (oraz Morzem Beringa i Zat. Alaska stanowiącymi jego odnogi). Północne wybrzeża Alaski przylegają do Oceanu Arktycznego (często uznawanego za część Oceanu Atlantyckiego).
Linia brzegowa jest stosunkowo dobrze rozwinięta (zwłaszcza u wybrzeży Alaski). Na wybrzeżu Atlantyckim wyróżnia się zwłaszcza Płw. Floryda. Innym półwyspem jest Płw. Delmarva odcinający od wód otwartego Atlantyku Zat. Chesapeake. Największą wyspa na wybrzeżu atlantyckim jest Long Island. Na wybrzeżach Alaski wyróżnić można m.in.: Płw. Alaska, Płw. Steward i Zat. Kotzebue. U wybrzeży Alaski znajdują się wyspy: Archipelagu Aleksandra, wyspa Kodiak, Aleuty (m.in. z wyspami Unimak, Attu i Kiska) oraz Wyspa Świętego Wawrzyńca. W skład USA wchodzi tez szereg wysp i archipelagów wysp na Morzu Karaibskim i w Oceanii (wśród nich tylko Hawaje są stanem).
Układ rzeźby terenu w USA jest południkowy. Najważniejszym elementem jest potężny łańcuch górski młodych alpejskich gór fałdowych ciągnący się wzdłuż zachodniego wybrzeża USA. Są to Kordyliery, ciągnące się kilkoma równoległymi pasmami. Na Alasce mają one przebieg równoleżnikowy. Leżą tam Góry Brooksa na północy (do 2 699 m n.p.m.) i pasmo Alaska na południu. To w nim znajduje się najwyższy szczyt USA i całej Ameryki Północnej - Mount McKinley, inaczej Denali o wysokości 6 168 m n.p.m. Dalej na południe wzdłuż Pacyfiku ciągną się Góry Nadbrzeżne, Góry Kaskadowe i Sierra Nevada (w Kalifornii) oraz Góry Skaliste od wschodu (z najwyższym szczytem Mount Elbert – 4 4001 m n.p.m.). Pomiędzy tymi pasmami znajdują się płaskowyże: Wyżyny Kolumbii, Wielkiej Kotliny i Wyżyny Kolorado. W nadpacyficznej części Kordylierów obserwujemy silna aktywność sejsmiczna (trzęsienia ziemi) i wulkaniczną.
Wzdłuż wschodnich wybrzeży USA ciągną się stare góry sfałdowane w orogenezach kaledońskiej i hercyńskiej - Appalachy. Osiągają one maksymalnie 2 037 m n.p.m. (Mount Mitchell w Karolinie Północnej). Pomiędzy Górami Skalistymi i Appalachami znajdują się obniżenia Równin Centralnych i Wielkich Równin. Nad Zatoką Meksykańska leży Nizina Zatokowa, zaś nad Atlantykiem Nizina Nadatlantycka.
Na Alasce występuje klimat subpolarny i umiarkowany chłodny, na wybrzeżu Pacyfiku łagodzony przez ciepły Prąd Północnopacyficzny i Prąd Alaski. W bardziej południowych stanach dominuje klimat umiarkowany ciepły (wilgotny na wybrzeżach Pacyfiku i na wschód od Missisipi i kontynentalny na Wielkich Równinach) oraz podzwrotnikowy (wilgotny na południowym wschodzie, suchy na południowym zachodzie USA i w wielkiej Kotlinie oraz typu śródziemnomorskiego w południowej Kalifornii). Na Florydzie występuje klimat zwrotnikowy wilgotny.
Najniższą temperaturą na obszarze USA zarejestrowano na Alasce (–62,2°C), najwyższą zaś w Dolinie Śmierci w Kalifornii (+56,7°C). Najwyższe opady występują na wybrzeżu Pacyfiku w stanie Waszyngton na Płw. Olympic (3480 mm rocznie). Najbardziej sucho jest na Pust. Mojave - w mieście Yuma roczna suma opadów wynosi 67 mm.
Brak równoleżnikowych pasm górskich powoduje, że w USA zarówno arktyczne masy powietrza z północy docierają daleko na południe (zima niosąc burze śnieżne - blizzardy), jak i zwrotnikowe masy powietrza daleko na północ. Na styku tych mas powietrza tworzą się komórki burzowe/konwekcyjne, którym czasami towarzyszą wiatry wirowe - tornada.
Nad Florydą i Zatoką Meksykańską corocznie rozwijają się cyklony tropikalne (zwane huraganami). W ostatnich latach najbardziej niszczycielki był huragan Karina.
Najżyźniejsze gleby – czarnoziemy i kasztanoziemy występują w strefie klimatu umiarkowanie ciepłego i podzwrotnikowego kontynentalnego (w obszarach zajętych dawniej przez roślinność trawiastą) – na Wielkich Równinach i Równinach Centralnych. Żyzne są też powulkaniczne andosole na Wyżynie Kolumbii oraz aluwialne mady, np. w dolinie Missisipi. Na południowym wschodzie występują żółtoziemy i czerwonoziemy (nadające się do uprawy m.in. bawełny.
Na północy Alaski i w górach występuje bezleśna tundra, na południu alaski przechodząca w tajgę Strefa lasów liściastych i mieszanych szerokości umiarkowanych występuje we we wschodniej części USA, na zachodnim wybrzeżu USA i Kanady duże znaczenie mają lasy iglaste (m.in. z sekwoją), w stanie Waszyngton zaś występują umiarkowane lasy deszczowe. Suche lub wilgotne stepy (formacja trawiasta w klimacie umiarkowanym) występowała w Ameryce Północnej na Wielkich Równinach – tworzyła tzw. prerie, dziś zajęte przez rolnictwo. Pustynie i półpustynie występują w Wielkiej Kotlinie, stanach Nowy Meksyk, Arizona i na południu Kalifornii (Pust. Gila, Pust. Mojave). W południowej Kalifornii występuje krzewiasta roślinność typu śródziemnomorskiego. (chaparral). Na Florydzie występują wilgotne lasy podzwrotnikowe.
Fauna USA wykazuje pewne podobieństwa i do fauny Azji i Europy, jak i do fauny Ameryki Południowej. Daleko na północny występują niedźwiedzie polarne, pieśce i caribou (północnoamerykańscy krewni renifera). W strefie lasów występują tu jelenie (jeleń wirginijski i wapiti), wilki i niedźwiedzie (czarny – baribal i szary - grizzly). Na preriach zyły dawniej duże stada bizonów (krewnych żubra) i kojoty, Na obszarach suchych liczne są kojoty, pumy, pancerniki, węże – np. grzechotniki. W wodach Florydy żyją aligatory i manaty.
Najdłuższe rzeki USA to:
- Missisipi z głównym dopływem Missouri – 6 275 km (o powierzchni dorzecza ponad 3,2 mln km2), wpada do Zat. Meksykańskiej (inne duże dopływy – Ohio i Arkansas),
- Jukon – 3 185 km, w Kanadzie i na Alasce, wpada do Morza Beringa,
- Rzeka Świętego Wawrzyńca – płynie na granicy z Kanadą, wypływa z Jez. Ontario, długość 1 200 km od tego jeziora i 3 058 km od najdalszego krańca dorzecza (dorzecze systemu Wielkich Jezior amerykańskich), wpada do Zat. Świętego Wawrzyńca, pomiędzy jeziorami Ontario i Erie płynie rzeka Niagara ze słynnym wodospadem Niagara (2 części o maksymalnej wysokości ok. 50 km i łącznej szerokości ok. 1 km),
- Rio Grande – 3 034 km, na południowym zachodzie USA i na granicy USA z Meksykiem, wpada do Zat. Meksykańskiej,
- Kolorado – 2 330 km, na południowym zachodzie USA, wpada do Zat. Kalifornijskiej (w Meksyku), dolina głęboko wcina się w Wyżynę Kolorado (ma płytową budowę geologiczną) tworząc malownicze kaniony (w tym Wielki Kanion Kolorado)
i Kolumbia – ok. 2 000 km, w północno-zachodniej części USA, wpada do Pacyfiku.
Na granicy z Kanada położone są Wielkie Jeziora Północnoamerykańskie. Są to: Jez. Górne (82,1 tys. km2 powierzchni – 2. pod względem wielkości jezioro na świecie, maksymalna głębokość 406 m), Jez. Michigan (57,8 tys. km2), Jez. Huron (59,6 tys. km2), Jez. Ontario (19,5 tys. km2), Jez. Erie (25,7 tys. km2). Inne duże (chociaż znacznie mniejsze) jeziora w USA to: Wielkie Jezioro Słone w Wielkiej Kotlinie i Jezioro Champlain w Nowej Anglii.
GOSPODARKA
Z PKB wynoszącym ok. 14 bln 447 mld dolarów amerykańskich (w 2010 roku) jest gospodarka amerykańska największą pod względem wielkości PKB gospodarką świata (gospodarka USA to największa gospodarka świata co najmniej od lat 20.tych XX wieku). Wartość PKB w przeliczeniu na głowę mieszkańca uwzględniająca parytet siły nabywczej waluty wynosi 47 199 USD. Jest to jedna z najwyższych wartości PKB PPP per capita na świecie (wg różnych źródeł wśród państw wyższy mają tylko: Katar, Luksemburg, Singapur, Norwegia i Monako).
Charakterystyczne cechy dla gospodarki amerykańskiej to:
- wysoki poziom liberalizacji gospodarczej – decyzje istotne dla całej gospodarki podejmują głównie prywatni przedsiębiorcy, poziom regulacji i interwencjonizmu państwowego jest stosunkowo niewielki,
- silna ochrona prawna własności prywatnej i umów handlowych pomiędzy przedsiębiorcami,
- duże znaczenie innowacji w gospodarce, zaznaczające się przynajmniej od II rewolucji przemysłowej (czasy m.in. Thomasa Alvy Edisona) – w USA powstały takie urządzenia i technologie jak: lodówka, mikrofalówka, mikroprocesor, silnik elektryczny, linia produkcyjna, Internet, kod kreskowy i wiele innych,
- stosunkowo niskie koszty pracy i duże zasoby mobilnej siły roboczej,
- duży rynek wewnętrzny (wydatki konsumenckie społeczeństwa amerykańskiego odpowiadają za ok. 70% wartości PKB wytworzonej przez cała gospodarkę amerykańską).
W efekcie USA może pochwalić się największą na świecie liczbą milionerów i miliarderów (wśród tych ostatnich 1/3 to Amerykanie) oraz dużym znaczeniem globalnym amerykańskich korporacji (wśród 500 największych korporacji świata ponad 130 to korporacje amerykańskie (takie firmy jak: Wall-Mart działający w branży sprzedaży detalicznej, Exxon Mobil w branży naftowej, General Electric w branży energetycznej i w przemyśle przetwórczym, Bank of America w branży finansowej, AT&T w branży telekomunikacyjnej, Apple Inc. W branży elektronicznej, Ford Motor w branży samochodowej, czy Pfizer w branży farmaceutycznej).
Równocześnie jednak w związku z globalizacją gospodarki narasta rozwarstwienie dochodów w społeczeństwie amerykańskim (10% najbogatszych Amerykanów posiada 80% zgromadzonych przez całe społeczeństwo środków finansowych). Jest ono największe wśród krajów wysoko rozwiniętych. Podczas gdy w ostatnich kilkunastu latach poza krótkimi okresami wzrastały dochody najbogatszych Amerykanów, przeciętne dochody amerykańskich gospodarstw domowych przestały rosnąć. Wiązało się to m.in. z tym, że w związku z obniżaniem kosztów działalności firmy amerykańskie przenoszą swoją działalność zarówno produkcyjną, jak również ostatnio działy usług biznesowych za granicę. Ponadto osoby najbogatsze firmy amerykańskie unikają płacenia podatków w swoim kraju.
Stany Zjednoczone Ameryki są bogate w surowce mineralne. Są ważnym producentem ropy naftowej (373 mln ton w 2010 roku – 3. miejsce na świecie – pola naftowe w Teksasie, Kalifornii i na Alasce), gazu ziemnego (611 mld m3 - największy producent na świecie, gł. dzięki rozwinięciu technologii wydobycia gazu związanego w łupkach – m.in. na Wielkich Równinach oraz w Appalachach). Równocześnie jednak w związku z dużym zapotrzebowaniem na ropę naftową (gł. przez sektor transportowy) są USA największym importerem ropy naftowej na świecie (gł. z Kanady, Meksyku, Wenezueli, Arabii Saudyjskiej i Nigerii). Są też USA drugim pod względem wielkości wydobycia producentem węgla kamiennego na świecie (wykorzystywany gł. w elektrowniach węglowych) – wydobywany jest on obecnie gł. w kopalniach odkrywkowych (zagłębie: zachodnie – np. kopalnie w stanie Wyoming, wewnętrzne i appalachijskie). USA jest też jednym z największych na świecie producentów rud miedzi, rud ołowiu, złota, fosforytów, soli kamiennej i siarki (odzyskiwanej w trakcie przetwarzania ropy naftowej).
Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo wytwarza tylko niecałe 2% amerykańskiego PKB. Niemniej USA są dzięki: dobrym glebom, zróżnicowanym warunkom klimatycznym (z przewagą klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego), rozległym pastwiskom i długiej linii brzegowej ważnym producentem i eksporterem żywności i innych produktów rolniczych na świecie. USA są dużym producentem: pszenicy (3. miejsce na świecie pod względem zbiorów), kukurydzy (1. miejsce na świecie – gł. jako pasza i do produkcji biopaliw), fasoli, buraków cukrowych (2. miejsce na świecie), soi (1. miejsce na świecie), orzeszków ziemnych, bawełny (3. miejsce na świecie), tytoniu, pomidorów (3. miejsce na świecie), jabłek (2. miejsce na świecie), truskawek (1. miejsce na świecie), winogron i wina oraz pomarańczy (3. miejsce na świecie). USA ma też 3. pod względem wielkości pogłowie bydła na świecie i 2. pod względem wielkości pogłowie trzody chlewnej (dużo jednak mniejsze niż w Chinach). Są największym na świecie producentem wołowiny, mleka krowiego i mięsa drobiowego oraz 2. na świecie producentem wieprzowiny i jaj kurzych.
Rolnictwo amerykańskie jest rolnictwem towarowym, silnie zmechanizowanym, ale w wielu dziedzinach ekstensywnym – o opłacalności decyduje raczej duża skala produkcji, a nie duże nakłady na środki produkcji.
USA są też największym na świecie producentem drewna i są na 2. pozycji na świecie pod względem połowów morskich i śródlądowych.
Przemysł wytwarza około 19% amerykańskiego PKB. USA jest największym producentem energii elektrycznej, wytwarzanej głównie przez elektrownie cieplne (72% produkcji) i w mniejszym stopniu przez elektrownie jądrowe (19%) i wodne (6,5% - chociaż największą elektrownią w USA jest właśnie hydroelektrownia - Grand Coulee na rzece Kolumbia, o mocy 6 800 MW).
Produkcja przemysłowa USA jest największa na świecie – przeznaczona jest głównie na rynek wewnętrzny. Duże znaczenie ma przemysł rafineryjny i petrochemiczny, hutniczy (hutnictwo stali, ołowiu i aluminium ze złomu aluminiowego), elektroniczny, farmaceutyczny, samochodowy (największy na świecie producent samochodów ciężarowych), lotniczy (największy na świecie producent samolotów cywilnych – Boeing, Lockheed Martin, Cessna), kosmiczny, zbrojeniowy oraz spożywczy. Równocześnie jednak zatrudnienie w przemyśle spadło od 1980 roku o ponad 5 mln osób (produkcja w branżach nie wymagających wykwalifikowanej siły roboczej przenosi się do innych krajów, np. przemysł odzieżowy i produkcja zabawek do Ameryki Łacińskiej i Azji).
Amerykańskie firmy z branży finansowej (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, firmy ratingowe) i doradczej należą do największych na świecie. Giełda nowojorska (na Wall Street) jest drugą największą pod względem obrotów giełdą na świecie (w 1999 roku wyprzedził ją amerykański pozagiełdowy, elektroniczny system handlu akcjami NASDAQ, ustępując jednak giełdzie nowojorskiej i tokijskiej pod względem wartości notowanych na tych giełdach spółek).
Duże znaczenie ma też amerykański rynek filmowy i muzyczny oraz turystyka. Wpływy gospodarki amerykańskiej z tytułu przyjazdów turystów zagranicznych były w 2009 roku o ponad 40 mld dolarów amerykańskich większe niż wydatki turystów amerykańskich za granicą. Główne atrakcje turystyczne USA to: parki narodowe, wielkie metropolie miejskie (np. Nowy Jork), kasyna i centra rozrywki (Las Vegas, Disneyland) oraz pomniki historii (Waszyngton, obiekty związane z historia dzikiego zachodu itp.).
Stany zjednoczone Ameryki są drugą – po Chinach – potęgą handlową świata. Struktura towarowa eksportu USA jest bardzo zróżnicowana – z dużym znaczeniem wysoko przetworzonych produktów takich jak farmaceutyki, obwody scalone, samoloty, czy silniki i inne części maszyn i pojazdów. Główni partnerzy handlowi USA to Kanada, Meksyk (w ramach NAFTA – Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu), Chiny, Japonia i Niemcy.
USA mają duży deficyt w międzynarodowej wymianie towarowej – ponad -690 mld dolarów amerykańskich w 2010 roku (najbardziej w handlu z Chinami). Równocześnie jednak saldo międzynarodowej wymiany usług jest w przypadku USA dodatnie. USA są też eksporterem licencji i know-how. Niemniej jednak deficyt dotyczy też rachunku bieżącego bilansu płatniczego USA. Dług publiczny USA równa się obecnie wielkości amerykańskiego PKB. Sytuację finansów USA polepsza też w dużym stopniu to, że dolar amerykański jest ważnym obiektem lokaty kapitału (najważniejszą światową walutą rezerwową) oraz środkiem wymiany międzynarodowej. USA mogą więc w miarę bezpiecznie dodrukowywać pieniądze. Ważnym źródłem dochodu pokrywającego deficyt bilansu płatniczego USA jest też sprzedaż obligacji. Jednym z największych ich nabywców jest bank centralny Chin (do pewnego stopnia finansuje w ten sposób amerykański import chińskich towarów przemysłowych).
Równocześnie bezpośrednie amerykańskie inwestycje zagraniczne są największe na świecie – w 2010 roku wyniosły prawie 329 mld USD.
Wydaje się, że na dłuższą metę utrzymanie wysokiego deficytu bilansu handlowego i płatniczego USA będzie szkodliwe zarówno dla samego USA, jak i całej gospodarki światowej. Również najwyższe na świecie wydatki na armię, zapewniające USA pozycje największego mocarstwa świata mogą byc nie do utrzymania.