Leśne formacje roślinne występują w tych obszarach, gdzie jest wystarczająco ciepło i opady są wystarczająco wysokie, ażeby mogły rosnąć zwarte kompleksy leśne.
Do najważniejszych biomów leśnych należą: borealne lasy szpilkowe (tajga), lasy liściaste szerokości umiarkowanych i wilgotne lasy równikowe. Poza nimi warto jeszcze wspomnieć o pozostałościach lasów rosnących w strefie podzwrotnikowej i zwrotnikowej: np. lasach wawrzynowych wysp atlantyckich (Madery i Wysp Kanaryjskich) i w Azji Wschodniej (podnóża Himalajów, Tajwan, Japonia), mieszanych lasach kolchidzkich (w Gruzji), kalifornijskich lasach i zaroślach dębowych, wschodnioaustralijskich lasach eukaliptusowych, lasów monsunowych, czy tropikalnych lasach tracących liście w porze suchej (Indie, południowy Meksyk, południowa Afryka).
Borealne lasy szpilkowe (tajga)
Tajga to inaczej lasy iglaste (z świerkiem, sosną zwyczajną, jodłą i limbą syberyjską) występujące w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej na południe od tundry i strefy przejściowej – lasotundry. Niewielką domieszkę stanowią drzewa liściaste, np. brzoza, czy osika. W runie występują grzyby, mchy, borówka, żurawina i porosty z chrobotkiem reniferowym. Lasy te rosną tam, gdzie chociażby jeden miesiąc jest średnio cieplejszy niż 10°C. W podłożu występuje wieloletnia zmarzlina, często więc tworzą się tam obszary podmokłe. Tworzą się tam więc gleby glejowe, gdzie indziej zaś kwaśna ściółka sprzyja wytworzeniu bielic. Latem w tajdze pojawiają się olbrzymie ilości komarów. Z ptaków żyją tam m.in. sikory, jemiołuszki i krogulce. Ze ssaków warto wymienić: łosie i renifery, rysie, wilki, niedźwiedzie, kuny i rosomaki. Produkcja pierwotna netto tajgi wynosi średnio 1200 g/m2.
 |
| Tajga rosyjska w rejonie Kołymy; autor: Bartosh Dmytro (17.08.2005), źródło: wikipedia.org |
Tajga ciągnie się przez Eurazję od północnej i środkowej Szwecji aż do Morza Ochockiego, Kamczatki, Sachalina i Hokkaido. Borealne lasy iglaste występują też w Ameryce Północnej, zajmując znaczną część Alaski i Kanady.
Lasy liściaste szerokości umiarkowanych
Biom lasu liściastego strefy umiarkowanej tworzy się pod wpływem klimatu oceanicznego lub przejściowego (tam – tak jak w Polsce - pojawiają się lasy mieszane). Ich skład gatunkowy zmienia się zależnie od regionu i warunków siedliskowych (biotopu). W Europie i w Polsce na podłożu żyznym przeważają lasy grądowe (z grabem, lipą i dębem). W nieco bardziej wilgotnych obszarach oraz w niskich położeniach górskich i na wyżynach występują buczyny (czasami z jodłą). W Irlandii znaleźć można ostatnie pozostałości lasów cisowych. W dolinach rzecznych występują skrawki lasów łęgowych (z wierzbą, topolą i wiązem) a na terenach trwale podmokłych olsy (z olchą, jesionem, wierzbą i brzozą). Produkcja pierwotna netto lasów liściastych wynosi około 1200 g/m2. W runie występuje też wiele gatunków związanych z określonym zespołem roślinnym. Fauna jest bogata. Żyją tu liczne owady (np. chrząszcz jelonek rogacz), ptaki (np. dzięcioły), roślinożerne zwierzęta kopytne (jelenie, żubry, łosie) i drapieżniki (jeże, kuny, niedźwiedzie, wilki, lisy, borsuki). Występują też wilgociolubne płazy i ślimaki.
Lasy liściaste szerokości umiarkowanych są naturalną roślinnością Europy Zachodniej, Środkowej i wschodniej aż po Ural, ciągnącą się na południe od biomu tajgi, Wschodniej Azji (północne Chiny, północna Japonia, Korea) oraz wschodniej części Stanów Zjednoczonych Ameryki (Nowa Anglia, stan Nowy Jork i tereny wokół wielkich jezior). Na półkuli południowej lasy liściaste szerokości umiarkowanych pojawiają się na Wyspie Południowej Nowej Zelandii, na Tasmanii i w południowym Chile. Na półkuli południowej jednak – inaczej niż na półkuli północnej – nie tracą one jednak liści w porze chłodnej (gdyż nie jest ona tak chłodna). Na wybrzeżu pacyficznym USA i Kanady zamiast drzew liściastych dominują lasy iglaste szerokości umiarkowanych (m.in. z sekwojami).
Wilgotne lasy równikowe
Wilgotne lasy równikowe (las deszczowy) to wiecznie zielone, niezwykle bogate gatunkowo (do 200 gatunków roślin drzewiastych na hektar) lasy strefy międzyzwrotnikowej. W związku z wysoką przez cały rok temperatura powietrza i brakiem wyraźnych okresów bezopadowych nie ma tam okresów większego stresu środowiskowego i nie ma zjawiska sezonowej rytmiki życia roślin (różne osobniki tego samego gatunku występujące w jednym regionie mogą np. zakwitać w różnym czasie w roku). Rosną na glebach ubogich - czerwonych i żółto-czerwonych - tempo rozkładu materii organicznej jest tam bowiem bardzo wysokie. Drzewa są wysokie (np. puchowiec pięciopręcikowy - ceiba, mahoniowiec) z prostymi pniami, korzeniami szkarpowymi stanowią podporę i mieszkanie dla licznych lian i epifitów. Dno lasu jest zacienione – podszyt i runo są słabo rozwinięte (występują tam paprocie, palmy). Produkcja pierwotna netto wilgotnych lasów równikowych wynosi ponad 2000 g/m2. Wśród fauny tego biomu podkreślić należy bogactwo owadów (motyle, chrząszcze – np. goliat, wije), gadów (żmija gabońska, anakonda) i ptaków (np. papuga ara, kolibry). Spośród ssaków żyją tam np. okapi, tapiry i liczne gatunki małp, w tym małpy człekokształtne.
 |
| Las Amazoński; autor: flickr.com/people/44577875@N08 (9.09.2009), źródło: wikipedia.org |
Wilgotne lasy równikowe występują w trzech głównych obszarach: dorzeczu Amazonki w Ameryce Południowej (selva), w dorzeczu Kongo w Afryce oraz na w Azji Południowo-Wschodniej (przede wszystkim na wyspach Archipelagu Malajskiego). Poza tym również można je spotkać w Ameryce Środkowej, na Madagaskarze i w na Płw. Jork w NE Australii.