Ciepło właściwe (cw) jest wielkością, która informuje o wartości energii jaką trzeba dostarczyć lub odebrać ciału, aby zmienić temperaturę jednostki masy tego ciała o 1 kelwin:
gdzie: Q – ciepło wymienione z otoczeniem, m – masa ciała, ΔT – zmiana temperatury.
Jednostką ciepła właściwego jest dżul podzielony przez kilogram i kelwin (1J/kg•K).
Ponieważ pojemność cieplna ciała jest równa , to ciepło właściwe można również zdefiniować jako pojemność cieplną odniesioną do jednostki masy ciała.
Po przekształceniu pierwszego z przedstawionych równań do postaci Q = cwmΔT, zauważymy, że ilość ciepła, które układ musi wymienić z otoczeniem, jest tym większa, im większe są wartości masy ciała, zmiany jego temperatury i ciepła właściwego, które jest wielkością w dobrym przybliżeniu stałą dla danej substancji.
Wartość ciepła właściwego danej substancji zależy od sposobu w jaki jest ona ogrzewana. W przypadku gdy ciało jest ogrzewane przy stałym ciśnieniu wartość ciepła właściwego jest większa niż w przypadku, gdy jest ono ogrzewane przy stałej objętości. W przypadku gazów tą różnicę tłumaczy fakt, że przy ogrzewaniu pod stałym ciśnieniem gaz zwiększa swoją objętość, co powoduje wykonanie pracy przeciw