Ze względu na lokalizację w roślinie merystemy możemy podzielić na:
1. merystemy wierzchołkowe
2. merystemy wstawowe
3. merystemy boczne
• kambium
• fellogen
4. merystemy przyranne
5. merystemy archesporialne
Merystemy wierzchołkowe znajdują się przy wierzchołkach pędu i korzeni - tworzą stożki wzrostu. Odpowiadają za przyrost rośliny na długość (wzrost elongacyjny). Ze względu na to, że zbudowane są z delikatnych komórek muszą być chronione przed uszkodzeniami. Funkcję tą spełniają liście okrywające w łodydze i czapeczka w korzeniu.
Merystemy wstawowe (interkalarne) są odmianą merystemów wierzchołkowych. Tworzą się u roślin, u których przyrost na długość został zablokowany przez wytworzone kwiaty lub kwiatostany. Zlokalizowane wzdłuż pędów skrzypów, roślin jednoliściennych (traw, turzyc) i dwuliściennych (goździków) powodują wstawowe wydłużanie się międzywęźli.
Merystemy boczne zlokalizowane są w wewnętrznych partiach organów roślinnych. Powodują wtórny przyrost na grubość łodygi i korzenia poprzez odkładanie nowych komórek (do wnętrza i na zewnątrz). Do merystemów bocznych zaliczamy kambium (miazgę twórczą) i fellogen (miazgę korkotwórczą).
Kambium występuje zazwyczaj w postaci walca wzdłuż łodygi i korzenia pomiędzy łykiem i drewnem pierwotnym. Miazga produkuje nowe komórki drewna (zazwyczaj do środka walca) i łyka (zwykle na zewnątrz).
Fellogen występuje pod skórką (epidermą) łodygi. Fellogen produkuje na zewnątrz korek (warstwę komórek wtórnej tkanki okrywającej) a do wnętrza fellodermę (warstwę komórek miękiszowych). W łodydze fellogen jest zastępowany przez okolnicę (komórki miękiszowe tworzące zewnętrzną warstwę walca osiowego).
Merystemy przyranne (kallus) powstają w miejscu zranienia rośliny (zazwyczaj u drzew lub krzewów wieloletnich) z okolicznych komórek tkanki miękiszowej. Powodują zabliźnianie się ran.
Kalus na pniu daglezji zielonej/Krzysztof Ziarnek, Kenraiz |
Merystemy archesporialne zbudowana są z komórek zdolnych podziałów mejotycznych. Z nich powstają haploidalne zarodniki u mszaków i paprotników oraz ziarna pyłku i woreczki zalążkowe u roślin nagonasiennych i okrytonasiennych.
Merystemy zarodkowe, które w całości budują zarodki roślin znajdujące się w nasionach . Te tkanki dają także początek niektórym merystemom.