W przypadku okręgów wyborczych wielomandatowych (w przeciwieństwie do okręgów jednomandatowych) kandydaci rywalizują o kilka lub kilkanaście mandatów możliwych do uzyskania w danym okręgu. Najczęściej powiązany jest z tym system proporcjonalny (opozycyjny wobec tzw. systemu większościowego), który polega na odpowiednim przeliczaniu głosów wyborców na ilość uzyskanych przez poszczególne ugrupowania mandatów. Głosy te przeliczane są – zgodnie z nazwą systemu – w sposób proporcjonalny (choć istnieje bardzo wiele matematycznych metod liczenia, m.in. metoda d’Hondta, czy Sainte Lague).
Okręgi wielomandatowe – wady i zalety
- okręgi wielomandatowe z systemem proporcjonalnym w bardziej zbliżony do prawdy sposób odzwierciedlają preferencje społeczne dot. poszczególnych kandydatów i ugrupowań,
- w porównaniu do okręgów jednomandatowych w przypadku okręgów wielomandatowych jest znacznie mniejsza ilość tzw. głosów straconych.
- okręgi wielomandatowe i system proporcjonalny mogą prowadzić do nadmiernego rozdrobnienia reprezentacji politycznej, co wpływa na możliwe zmniejszenie jej efektywności,
- sprzyja rozmyciu odpowiedzialności rządu wobec podejmowanych działań (w przypadku proporcjonalnych wyborów parlamentarnych często konieczne są bowiem rządy koalicyjne),
- trudności w odsunięciu dominującej partii od władzy przypadku niezadowolenia z jej rządów – w kolejnych wyborach mogą się zmieniać wyłącznie partie koalicyjne,
- słabsza (niż w przypadku okręgów jednomandatowych) więź kandydatów z okręgiem,
- niewielkie zrozumienie wyborców wobec sposobów podziału mandatów między kandydatów i ugrupowania.
Okręgi wielomandatowe są charakterystyczne dla wyborów w Polsce – przede wszystkim dla wyborów do Sejmu.