Powieść Włodzimierza Odojewskiego została wydana w 1999 roku. W 2000 roku była nominowana do Nagrody Literackiej Nike.
Tematyka
Jak większość prozy autora książka opowiada o wątku śmierci i cierpienia, odwołując się do trudnej przeszłości polsko-ukraińskiej w czasie II wojny światowej. Każdy z bohaterów na swój sposób próbuje rozliczyć się z przeszłością. Karol, naukowiec umierający na raka, u kresy życia próbuje od tej przeszłości jak najdalej uciec. W sensie rzeczywistym i przenośnym – wyjeżdżając do Włoch próbuje uciec również od wspomnień, znajdujących się w jego głowie – chce zająć ją czymś innym. Młoda Oksana, urodzona w rodzinie ocalałych weteranów UPA za wszelką cenę próbuje do prawdy dążyć. Pragnie poznać relacje o rzeziach, jakie miały miejsce na Ukrainie od strony poszkodowanych. Zna bowiem dobrze relacje swoich pobratymców. Z tego powodu można stwierdzić, że powieść Odojewskiego opowiada również o rozrachunku człowieka z własnym życiem, o przezwyciężaniu różnic między ludźmi, spowodowanymi polityką, obyczajami i kulturą.
Rola pamięci
Dwójka głównych bohaterów ma do przeszłości zupełnie różny stosunek, a tym samym pamięć wykorzystują do innych celów. Karol pragnie wyprzeć wszystkie wspomnienia, a Oksana je pielęgnuje. Kobieta traktuje pamięć jako narzędzie wyzwolenia, a Karol jak przekleństwo, z którym musi się ponownie zmierzyć w relacji z młodą Ukrainką. Taki sposób konstrukcji motywu pamięci Odojewski wprowadza by pogodzić ze sobą dla różne światy, z których pochodzą bohaterowie. Spotkanie z pamięcią, zmierzenie się z nią, ma ostatecznie prowadzić do pojednania dwóch narodów, między którymi dotychczas panowały wspomnienia krzywdy i ofiary.
Miłość
W Oksanie występuje rozbudowany wątek romansowy, będący pretekstem do rozwijania wątku pamięci i historii. Relacja Karola i Oksany jest trudna, ze względu na różnice pokoleniowe i narodowościowe. Jego naród został poważnie skrzywdzony przez jej rodaków. Uczucie narastające między Karolem i Oksaną naznaczone jest na początku tymczasowością – on ma przecież świadomość swojej bliskiej śmierci, ona ma przecież swoją rodzinę, męża, do którego zamierza wrócić. Bohaterowie dostali więc od pisarza pewien skończony czas na zbudowanie swojej relacji naj najlepsze wykorzystanie jej – ich spotkanie wydaje się nie być przypadkowe. Relacja ta napotyka jednak liczne trudności, gdyż pochodzą oni z antagonistycznych rzeczywistości. Miłość bohaterów zdaje się zatem stanowić punkt wyjścia do poruszenia w książce kwestii prawdy o stosunkach polsko-ukraińskich.