Tadeusz Słobodzianek, Nasza klasa – opracowanie

Geneza

Pełny tytuł dramatu Tadeusza Słobodzianka brzmi: Nasza klasa: historia w XIV lekcjach. Po raz pierwszy zaprezentowano go w 2008 roku podczas lubelskich „Konfrontacji Teatralnych”. Prapremiera odbyła się za granicą w Londynie. Sztuka jest wielokrotnie wystawiana na scenach światowych. Wystawienia premierowego w Polsce podjął się reżyser Ondrej Spišak. W 2011 roku realizacja została nagrodzona Feliksem Warszawskim. W kolejnym roku węgierska wersja zdobyła Nagrodę Krytyków Teatralnych za najlepszy spektakl sezonu. Sztuka była nagradzana również w Japonii, na Litwie, w Szwecji czy Izraelu. W 2010 roku Tadeusz Słobodzianek otrzymał za Naszą klasę Literacką Nagrodę Nike.

Kompozycja

Dramat został zbudowany z czternastu epizodów (lekcji), opowiadających o historii klasowych przyjaciół. Ich perypetie rozgrywają się na tle wielkich wydarzeń historycznych XX wieku. Przed rozpoczęciem właściwego tekstu utworu, autor wymienia wszystkie występujące w nim postaci z imienia i nazwiska, a także podaje daty ich urodzenia i śmierci. Szczególną uwagę zwracają te ostatnie – niektórzy bohaterowie zmarli w latach 40., a inni szczęśliwie dożyli lat 80. i dalej. Wszyscy natomiast urodzili się między 1918 a 1920 rokiem. Stworzony w ten sposób swoisty rejestr bohaterów przypomina stylem wyciąg z archiwum, sugerując sposób interpretacji dzieła. Kluczowe znaczenie ma tutaj motyw szkolnej wspólnoty uczniów, na którą jednak składają się jednostki o wyraźnych, indywidualnych rysach. Krótko mówiąc, grupowość jest równie symboliczna i znacząca jak indywidualność.

Problematyka

Najpowszechniej interpretuje się Naszą klasę jako utwór o skomplikowanych stosunkach polsko-żydowskich i ich historii. Próbę umiejscowienia tego wątku w dziejach współczesnych. Należy jednak podkreślić również bardziej zuniwersalizowany wydźwięk dzieła Słobodzianka. W losach poszczególnych bohaterów autor ukrył zasady działania mechanizmów rządzących jednostkami, jak i zbiorowościami ludzkimi, społeczeństwem. Sztuka porusza temat wzajemnego niezrozumienia,  a nawet braku chęci podjęcia empatycznej próby wcielenia się w sytuację towarzysza niedoli. Takie schematy zachowań w wielu przypadkach prowadzą do tragedii na różnym poziomie – od kłótni i awantur w szkolnych murach, po wojenne pogromy i zbrodnie na skalę narodową.

Dwie strony

W utworze Słobodzianka współistnieją ze sobą dwie narodowości – polska i żydowska. Na płaszczyźnie szkolnej żyją w przyjaźni, zgodzie i porozumieniu. Autor nie wyróżnia pod względem etycznym czy moralnym żadnej z nich. Z pewnością nie chodziło mu o antagonizowanie tych grup, bowiem tak konstruuje losy bohaterów, że czytelnik odczuwa współczucie względem każdego z nich. Dramatopisarz podjął raczej próbę ukazania i oceny okrucieństwa wojny w ogólnym rozumieniu. Udowodnienia, że nie wiele potrzeba by stać się zbrodniarzem i równie niewiele by uratować komu życie.

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 4 =
Ostatnio komentowane
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01
dzięki
• 2025-02-24 09:56:27
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19