Do czego służy czasownik
Czasownik nazywa czynności wyrażające ruch (czyścić, biegać, pisać) oraz stany (wiedzieć, marzyć, kochać) i procesy (kurczyć się, dojrzewać, więdnąć) niewymagające aktywności podmiotu.
Pytania
Czasowniki odpowiadają na pytania co robi? (czyta, mierzy, pracuje) oraz co się z nim dzieje? / w jakim jest stanie? (śpi, rośnie, boi się).
Funkcja w zdaniu
Czasownik w zdaniu pełni przede wszystkim funkcję orzeczenia (Agnieszka myje ręce. Kwiaty cudownie pachną.). Ponadto może wystąpić w roli podmiotu (Chorować jest nieprzyjemnie.), dopełnienia (Umiem śpiewać.) lub okolicznika (Pójdę popływać.).
Odmiana
Czasownik odmienia się przez:
- osoby (ja piszę, ty piszesz, on pisze),
- liczby (ja piszę – my piszemy, ty piszesz – wy piszecie),
- rodzaje (on pisał, ona pisała, ono pisało).
Może wystąpić w trzech czasach:
- przyszłym – prostym (zaśpiewam, policzę) lub złożonym (będę śpiewał, będę liczył),
- przeszłym (zaśpiewałem, policzyłem),
- teraźniejszym (śpiewam, liczę).
Wyróżnia się trzy tryby czasownika:
- oznajmujący – informujący o czynności, np. pójdzie, idzie, poszedł,
- przypuszczający – dotyczący czynności, które mogłyby się wydarzyć – poszedłby,