Oddychanie tlenowe - glikoliza

Glikoliza jest pierwszym etapem oddychania komórkowego, w czasie którego jedna cząsteczka glukozy jest przekształcana w dwie kwasu pirogronowego. Glikoliza stanowi ciąg reakcji biochemicznych zachodzących w cytoplazmie, bez udziału tlenu.

Przebieg glikolizy:

• Fosforylacja glukozy (kosztem ATP) – powstaje glukozo-6-fosforan, który zostaje izomeryzowany (przekształcony) do fruktozo-6-fosforanu.
• Fosforylacja fruktozo-6-fosforanu przy udziale ATP do fruktozo-1,6-bifosoforanu
• Fruktozo-1,6-bifosoforan zostaje rozkładany na dwie cząsteczki trójwęglowe: aldehyd 3-fosfoglicerynowy i fosfodihydroksyaceton, który zostaje przekształcony (izomeryzowany) do aldehydu-3-fosfolglicerynowego. W ten sposób powstają 2 cząsteczki aldehydu 3-fosfolglicerynowego
• Aldehyd 3-fosfoglicerynowy zostaje przekształcony w 1,3-bifosfoglicerynian (kwas 1,3-bifosfoglicerynowy). W czasie tej reakcji dochodzi do dehydrogenacji (odwodorowania) z udziałem NAD⁺, oraz przyłączenie nieorganicznej reszty fosforanowej do kwasu.
• Fosforylacja substratowa – przeniesienie grupy fosforanowej z 1,3-bifosfoglicerynianu do ADP. Powstaje ATP oraz 3-fosfoglicerynian.
• Przekształcenie 3-fosfoglicerynianu do 2-fosfoglicerynianu
• Odwodnienie 2- fosfoglicerynianu do 2-fosfoenolopirogronianu
• Fosforylacja substratowa – przeniesienie grupy fosforanowej 2-fosfoenolopirogronianu do ADP. Powstaje ATP oraz pirogronian (kwas pirogronowy)

 

Schemat oddychania komórkowego - po lewej stronie glikoliza, po prawej stronie Cykl Krebsa, u góry w prawym rogu łańcuch oddechowy/Pisum (22.10.2003), CellRespiration.svg tłumaczenie/commons.wikimedia.org

Sumaryczna reakcja glikolizy jest następująca:

C₆H₁₂O₆ + 2 P_i + 2 ADP + 2 NAD^₊ → 2 CH₃COCOO^- + 2 ATP + 2 NADH + 2 H⁺ + 2 H₂O