Nie ulega wątpliwości, iż występuje określona zależność między jednostką i społeczeństwem, jednak charakter tej relacji nie jest dla badaczy łatwy do jednoznacznego ustalenia. Powstały w tej materii trzy podstawowe koncepcje: behawiorystyczna, psychoanalityczna oraz humanistyczna.
Chcąc omówić pierwszą z nich, czyli koncepcję behawiorystyczną, musimy zauważyć, że jej podstawowym założeniem jest myśl, iż zachowanie człowieka jest zdeterminowane przez środowisko, w którym on funkcjonuje. To właśnie środowisko ustala wzorce norm i wartości, sposób zachowania akceptowany przez ogół wspólnoty, a także ustanawia określone nagrody i kary stosowane za poprawne lub naganne wypełniane swoich obowiązków jako członka grupy, spełnianie przypisanych sobie ról społecznych.
Stosowanie różnego rodzaju sankcji wobec członków społeczeństwa wpływa na utrzymanie ładu społecznego. Społeczeństwo zatem determinuje jednostkę poprzez wyrabianie w niej odpowiednich wzorców zachowań, nawyków, sposobów komunikowania się i współżycia z ludźmi, od respektowania których zależy to czy jednostka zyska akceptację społeczną.