 |
| Styl koryncki - schemat/ Radomil (19 IV 2010) |
Architektura mykeńska
Domostwa greckie budowano na zasadach wywodzących się z kultury mykeńskiej. Podstawową formą był drewniany „megaron” – „budynek na planie prostokąta z otwartym przedsionkiem, utworzonym przez wysunięte silnie ku przodowi ściany boczne”. W centralnym pomieszczeniu umieszczone było palenisko. Dym zaś wydostawał się na zewnątrz przez otwór w dachu, znajdującego się na kolumnach. Budynek nie posiadał okien, a światło dostawało się do wnętrza domu przez drzwi.
Architektura sakralna
Świątynie budowano na planie megaronu, rozwijając jego poszczególne rozwiązania. Wykorzystywano do tego celu kamienie i marmur. Aby rozświetlić wnętrze, dach umieszczano wyżej i stosowano potrójne belkowanie: architraw, fryz i gzyms. Świątynie budowano na wzgórzach, miały się one komponować z otoczeniem przyrody, a także ze sobą nawzajem, stąd często umieszczano je obok siebie (Akropol). Budowle te posiadały dodatkowe podwyższenie, czyli schody tworzące tak zwany stylobat. Co ważne, w łączeniu poszczególnych elementów konstrukcyjnych nie stosowano zaprawy murarskiej, ale precyzyjnie je dopasowywano. Najistotniejszy element budowli stanowiły kolumny, które otaczały budynek. Estetycznym wyznacznikiem całości było zachowanie odpowiednich proporcji, symetrii i harmonijnego zestawienia wszystkich elementów konstrukcyjnych.
Istotną zasadą architektoniczną była tak zwana wielość w jedności, polegająca na tym, że poszczególne cząstki konstrukcji miały być podporządkowane tym samym regułom, co całość, a więc tworzyły małe całostki. Kompozycja opierała się na kontraście pionów i poziomów, małych i wielkich elementów, przestrzeni pustych i rzeźbionych. Funkcję kompozycyjną odgrywała tu też gra światła i cienia oraz rytmiczna zmienność układów dekoracyjnych. Szczyty świątyni miały piękne elementy dekoracyjne – trójkątne tympanony.
 |
| Styl dorycki - schemat/ Radomil (16 IV 2010) |
Teatry
Istotną częścią greckiej architektury były także teatry, które są budownictwem świeckim, choć dla Greków spełniały funkcję sakralną. Były to obiekty otwarte, umieszczane pod gołym niebem, najczęściej na wzgórzach. Miały półkolisty kształt. Centrum stanowiła orchestra, którą otaczały kamienne siedzenia widzów. Przykładem może być teatr Dionizosa w Atenach lub teatr w Epidaurze.
Trzy style architektoniczne
W architekturze greckiej wyróżnia się trzy podstawowe style: dorycki, joński i koryncki, które różnią się przede wszystkim wyglądem kolumn oraz elementami dekoracyjnymi. Świątynię zbudowaną w stylu doryckim charakteryzuje estetyczna prostota i surowość. Kolumny są pozbawione bazy, posiadają wyraźnie żłobkowany trzon, zaś głowica ma postać prostej poduszki i kostki. Fryz (środkowa część belkowania stropu) jest rzeźbiony i ma charakterystyczne potrójne żłobkowania (tryglify). Przykładem świątyni doryckiej jest Partenon na Akropolu, budowla poświęcona Atenie.
 |
| Wspołczesny przykład kolumn w stylu jońskim |
Styl joński odznacza się natomiast większym urozmaiceniem elementów i lekkością formy. Kolumna posiada bazę, a głowica ma kształt ślimaczych zwojów. Całość charakteryzuje miękkość linii i elegancja. Najważniejszymi budowlami tego stylu są Erechtejon oraz świątynia Nike na Akropolu.
Estetyka koryncka ukształtowała się w okresie hellenistycznym. Styl ten jest bardziej okazały i pełen przepychu, kolumna ma tu charakterystyczny wygląd liści akantu. Przykładem takiego budownictwa jest Olimpiejon w Atenach.