Etanol - wzór
Alkohol etylowy (potocznie nazywany po prostu „alkoholem”) jest jednym z najpowszechniej znanych alkoholi. Jego wzór chemiczny to \(C_2H_5OH\). Znajduje on szerokie zastosowanie, jako rozpuszczalnik, paliwo czy surowiec do syntez chemicznych. Jest on również jednym z najszerzej stosowanych i najstarszych środków odurzających używanych przez ludzi, spożywany w postaci napojów alkoholowych, takich jak piwa, wina czy wódki. W niewielkich ilościach, etanol wykorzystywany jest jako dodatek smakowy do różnego rodzaju potraw i wyrobów cukierniczych.
Etanol - właściwości odurzające
Alkohol ma własności odurzające i uzależniające. Spożycie niewielkiej ilości alkoholu powoduje euforię i ograniczenie zahamowań społecznych, w większych dawkach – alkohol powoduje zaburzenia równowagi, koordynacji psychoruchowej, zdolności do podejmowania decyzji, a także mdłości i wymioty. Odpowiednio duże stężenia alkoholu w organizmie mogą powodować śpiączkę lub śmierć, wynikającą z zablokowania aktywności układu nerwowego. Regularne spożycie alkoholu może prowadzić do uzależnienia psychicznego (wewnętrznego przymusu spożywania, poczucia dyskomfortu bez alkoholu) oraz fizycznego (sytuacji w której odstawienie danej substancji powoduje dolegliwości fizyczne, np. ból, biegunkę, uczucie zimna, drgawki czy bezsenność).
Ilość alkoholu w organizmie ocenia się na podstawie zawartości alkoholu we krwi lub w wydychanym powietrzu. Zawartość ta zwykle wyrażana w promilach (1 promil to jedna dziesiąta procenta). Najczęściej badana jest zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, służą do tego urządzenia zwane alkomatami. Patrz temat dalszy – jak działa alkomat?
Etanol jako paliwo
Dzięki swej palności, etanol może być również stosowany jako paliwo w silnikach spalinowych. W porównaniu do węglowodorów, etanol charakteryzuje się wysoką liczbą oktanową (liczba oktanowa etanolu wynosi 113), co przekłada się na wyższą sprawność silników napędzanych etanolem i możliwość uzyskania w nich wyższego stopnia kompresji niż w silnikach na benzynę lub olej napędowy. Wadą etanolu jako paliwa jest niższa od węglowodorów gęstość energetyczna – ta sama objętość etanolu (np. 1 litr) pozwala na wytworzenie mniejszej ilości energii cieplnej niż „konwencjonalna” węglowodorowa benzyna. Drugim, zdecydowanie poważniejszym problemem jest mieszalność etanolu z wodą i jego higroskopijność w czystej postaci. Wiąże się to z trudnościami technicznymi oraz wysokimi kosztami uzyskiwania i magazynowania „suchego” etanolu, a także z większym ryzykiem korozji powodowanym wprowadzaniem dodatkowej wody do silników. Obecnie etanol jest coraz częściej dodawany do benzyny w niewielkich (do 10%) ilościach.