Budowa mięśni człowieka
Opisana poniżej budowa i klasyfikacja dotyczy mięśni poprzecznie prążkowanych, które są powiązane ze szkieletem, a wiec są czynnym składnikiem aparatu ruchu.
Typowy miesień zbudowany jest z:
• brzuśca, który jest skupieniem włókien mięśniowych, ma ciemnoczerwone zabarwienie uwarunkowane obecnością mioglobiny;
• ścięgien, które są zbudowane są z tkanki łącznej włóknistej, mają srebrzyste zabarwienie i na ogół znajdują się po obu końcach mięśnia, przymocowują go do kości;
Na ogół w mięśniu występuje jeden brzusiec, choć są i mięśnie o dwóch, trzech, a nawet czterech brzuścach, które są zakończone wspólnym ścięgnem końcowym. Brzuśce nazywamy wówczas głowami a mięśnie odpowiednio dwugłowymi (mięsień dwugłowy ramienia), trójgłowymi (np. mięsień trójgłowy ramienia) i czterogłowymi (mięsień czterogłowy uda).
Mięśnie szkieletowe są dobrze unaczynione i unerwione.
Podział mięśni
Podział mięśni ze względu na kształt:
• długie o wydłużonym kształcie, występują np. w kończynach;
• krótkie są wielokształtne, występują np. wokół kręgosłupa;
• szerokie (płaskie) o płaskim brzuścu i ścięgnach, tworzą ściany klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy;
• mieszane należą tutaj koliste mięśnie okrężne będące zwieraczami np. mięśnie okrężne ust, mięśnie okrężne oka;
Podział mięśni ze względu na położenie:
• powierzchniowe (skórne) – leżą bezpośrednio pod skórą, u człowieka występują w stanie szczątkowym (mięśnie szyi, głowy i dłoni)
• głębokie – znajdują się pod powięzią powierzchniową, na ogół są przyczepione do szkieletu;
Podział mięśni pod względem topograficznym:
• mięśnie głowy i szyi;
• mięśnie tułowia (mięśnie grzbietu, brzucha i klatki piersiowej);
• mięśnie kończyn;
Podział mięśni pod względem czynnościowym:
• mięśnie antagonistyczne – zginacze i prostowniki (przywodziciele i odwodziciele), które wykonują ruchy przeciwstawne; podczas ruchu pracują obie grupy mięśni – jedne kurczą się, a drugie rozciągają (np. podczas zginania ręki dochodzi do skurczu mięśnia dwugłowego ramienia i rozkurczu mięśnia trójgłowego ramienia);
• mięśnie synergistyczne – współdziałają ze sobą w wykonywaniu tej samej czynności (np. mięśnie międzyżebrowe).