Określenie „pranie brudnych pieniędzy” to dość obrazowe określenie typu przestępczości polegającej na wprowadzeniu do legalnego obiegu pieniędzy pochodzących z nielegalnych źródeł.
Wyróżnić można bardzo wiele metod/sposobów prania pieniędzy, które są skuteczne i faktycznie wykorzystywane. Przykładami mogą być:
1. fikcyjny kredyt – polega on na wzięciu pożyczki w banku, a następnie spłacanie jej pieniędzmi zaczerpniętymi z innego – tym razem fikcyjnego kredytu,
2. blending – połączenie pranych pieniędzy z legalnymi dochodami najczęściej uzyskiwanymi z działalności usługowej, w której trudno zmierzyć ilość klientów i rzeczywiste przychody/koszty,
3. korzystanie z cen transferowych – zakupienie drogiej rzeczy po niższej cenie (reszta ustalonej ceny przekazywana jest nieformalnie), a następnie sprzedaż dobra po cenie rynkowej.
W ostatnich latach skala zjawiska prania brudnych pieniędzy systematycznie wzrasta. W związku z tym, że stanowi ono poważne zagrożenie dla rozwoju gospodarczego, powinno być systematycznie zwalczane.
Warto podkreślić, że choć pranie pieniędzy kojarzyć się może przede wszystkim z działalnością przestępców (terroryzmem, handlu narkotykami itp.), okazuje się, że znaczny udział operacji związanych z praniem pieniędzy „popełnianych”/prowadzonych jest przez przedsiębiorców, którzy starają się ominąć koszty związane z podatkami w danym kraju (popełniają więc tym samym tzw. przestępstwa podatkowe). Przykładem może być płacenie podatków w jednym z tzw. rajów podatkowych, a następnie wprowadzanie do obiegu zaoszczędzonych w ten sposób pieniędzy na rynek kraju, w którym dana firma rzeczywiście funkcjonuje. Takie źródło pieniędzy określane jest „czystym”, natomiast „brudne” są faktycznie pieniądze pochodzące z rozmaitych działań o charakterze przestępczym.
Pranie brudnych pieniędzy - kodeks karny
W kodeksie karnym o praniu brudnych pieniędzy mówi artykuł 299 - § 1. Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. (...)
Artykuł 299 przytacza także okoliczności dotyczące współpracy w praniu pieniędzy (wówczas grozi do 10 lat pozbawienia wolności), a także kwestie związane z przepadkiem pieniędzy i przedmiotów w przypadku skazania za przestępstwo. Warto zaznaczyć, że osoba, która ujawniła wystąpienie aktu prania pieniędzy (okoliczności i zaangażowanych osób) nie podlega karze.