Geneza i gatunek
Powieść Pawła Huelle nawiązuje swoją fabułą i tytułem do obrazu namalowanego przez Macieja Świeszewskiego pod tytułem Ostatnia Wieczerza. Artysta ten postanowił bowiem uwiecznić znane postaci związane z Gdańskiem, w schemacie słynnego dzieła Leonarda da Vinci. Mieli oni zastąpić biblijnych apostołów.
Książka została wydana w 2007 roku, a w 2008 otrzymała nominację do Nagrody Literackiej „Nike”. Jest utworem o charakterze społeczno-obyczajowym, jednak zawiera również elementy fantastyczne i groteskowe.
Problematyka
Jednym z najważniejszych wątków powieści Huelle jest ten religijny – wspomnienia, sny i myśli bohaterów krążą nieustannie wokół tematu wiary, jej istoty np. sakramentu Pierwszej Komunii, posługi ministranta czy relacji z katechetą. Wydarzenie, do którego zostają zaproszeni przez malarza składa ich do rozrachunku z własnym sumieniem i przeszłością. To zaś stanowi punkt wyjścia do szerszej refleksji o kształcie i kondycji polskiego katolicyzmu i jego praktyk, a także religii chrześcijańskiej w Europie, w obliczu napływu obcych wyznań.
Autor kreśli również portret środowiska intelektualno-artystycznego w okresie PRL oraz sztuki i jej przyszłości. Forma