Jak wynika z twierdzenia Archimedesa na ciało zanurzone w płynie działa siła wyporu, której kierunek ma przeciwny zwrot niż ciężar tego ciała.
Na rysunku przedstawiono trzy sytuacje, w których ciała zanurzone w płynie zachowują się w inny sposób.
Sytuacja 1.
Ciało tonie, gdyż jego ciężar (Q) jest większy od siły wyporu (Fw). Zatem wypadkowa siła działająca na ciało jest skierowana pionowo w dół. Sytuacja taka może mieć miejsce tylko wtedy, gdy gęstość ciała jest większa ρ od gęstości cieczy ρc.
Sytuacja 2.
Ciało pływa na dowolnej głębokości. W tej sytuacji, zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki, działające na ciało siły grawitacji i wyporu się równoważą. Zatem gęstości ciała i cieczy muszą być sobie równe.
Sytuacja 3.
Ciało pływa częściowo zanurzone w cieczy. W tej sytuacji działające siły grawitacji i wyporu także się równoważą, jednak siła wyporu pochodzi jedynie od tej części ciała, która jest zanurzona w płynie. Oznacza to, że w tym przypadku gęstość ciała musi być mniejsza od gęstości cieczy.
Warunki pływania ciał – przykład.
Kra lodowa o powierzchni 100m2 i grubości 0,5m pływa po powierzchni morza. Ile maksymalnie niedźwiedzi polarnych o masie 500kg może znajdować się jednocześnie na krze, aby ona nie zatonęła? Przyjmij, że gęstości lodu i wody słonej są odpowiednio równe 920 kg/m3 1030 kg/m3.
Dane: Szukane:
S = 100m2 N = ?
h = 0,5 m
m = 500kg
ρl = 920kg/m3
ρw = 1030kg/m3
Rozwiązanie:
Rys. Monika Pilch
Aby kra nie zatonęła jej całkowity ciężar wraz z niedźwiedziami musi być zrównoważony przez siłę wyporu:
Odpowiednie siły są równe:
, zatem:
Masy wypartej wody i kry są odpowiednio równe:
, więc: