Konflikt biskupa krakowskiego Stanisława z królem Bolesławem II Szczodrym

W 1079 roku król Bolesław II Szczodry skazał biskupa krakowskiego Stanisława (nazywanego później Stanisławem ze Szczepanowa) na śmierć przez rozczłonkowanie. Wyrok wykonano. Niedługo później monarcha zmuszony do ucieczki z kraju przez opozycyjne możnowładztwo. Kwestia przyczyn konfliktu do dziś pozostaje zagadką. Anonimowy kronikarz zwany Gallem przedstawił to wydarzenie w enigmatyczny sposób. Negatywnie ocenił zarówno postępowanie króla, jak i biskupa, którego nazwał zdrajcą. Bardziej rozbudowaną wersję okoliczności, w jakich doszło do narodzin konfliktu, zaprezentował niemal sto lat później mistrz Wincenty Kadłubek. Według niego biskup wzywał króla, aby ten zaprzestał okrutnego traktowania swoich poddanych. Z uwagi na to, że upomnienia te były bezskuteczne, Stanisław miał obłożyć Bolesława Szczodrego klątwą, co przypłacił życiem. Współcześnie przypuszcza się, że wydanie wyroku śmierci na biskupa prawdopodobnie nie było jedynym i głównym powodem zawiązania się wymierzonego przeciw królowi spisku. Inną ważną przyczyną mogło być społeczne niezadowolenie związane z niewielką opłacalnością wypraw wojennych organizowanych przez króla. Bolesław Szczodry zmarł na Węgrzech w 1081 lub 1082 roku. Władzę w Polsce przejął po nim jego brat - Władysław Herman.