Kolonizacja wsi na prawie niemieckim w średniowiecznej Polsce

Kolonizacja to zasiedlanie terenów niezaludnionych lub słabo zaludnionych. W średniowiecznej Polsce kolonizację wsi na prawie niemieckim rozpoczął książę Henryk Brodaty na przełomie XII i XII wieku. Proces ten przebiegał równocześnie z lokowaniem miast. Mieszkańcy wsi ulokowanej na prawie niemieckim posiadali zagwarantowaną wolność osobistą, dziedziczenie uprawianej przez nich ziemi, wolność od posług wynikających z prawa książęcego, a także samorządność. W zamian za to byli zobowiązani do na rzecz właściciela miejscowości tych świadczeń, które były określone w kontrakcie lokacyjnym (produkty naturalne lub czynsz pieniężny). Osadnicy byli wolnymi ludźmi. Mogli dobrowolnie zmieniać miejsce zamieszkania, a także kupować i sprzedawać ziemię.

Kolonizacja wsi na prawie niemieckim wiązała się z migracją ludności z Europy Zachodniej i Środkowej (głównie z Flandrii oraz krajów niemieckich) na obszary Europy Środkowo-Wschodniej (Czechy, Polska, Węgry). Doprowadziło to do znacznego ożywienia demograficznego kolonizowanych terenów.