Hagiografia jako źródło historyczne
Scharakteryzuj pojęcie hagiografii jako źródła historycznego.
Odpowiedź eSzkola.pl

Hagiografia to piśmiennictwo religijne dotyczące chrześcijańskich świętych. Obejmuje teksty poświęcone ich żywotom, kultowi, relikwiom oraz cudom, jakie czynili za życia i po śmierci. Przez niektórych historyków pisma hagiograficzne są traktowane jako źródła historyczne, czyli dokumenty, na podstawie których można rozważać rozmaite kwestie badawcze. Korzystają z nich na ogół badacze zajmujący się między innymi historią religijności, mentalności, czy też obyczajowości. Dzieli się je najczęściej na trzy kategorie:
1) martyrologia (wykazy męczenników – jest to najstarszy rodzaj tekstów hagiograficznych, wywodzący się z pierwszych wieków chrześcijaństwa),
2) vita (żywoty, czyli teksty biograficzne opowiadające o losach świętych; ich szczególnym typem są pasje, czyli żywoty męczenników),
3) miracula (utwory dotyczące cudów związanych z postaciami świętych).
Oprócz tego istnieją teksty hagiograficzne koncentrujące się niemal wyłącznie na relikwiach. Dzieła hagiograficzne nierzadko miały dydaktyczno-moralizatorski charakter. Przedstawiano w nich schematyczne przykłady (exempla), które miały stanowić pozytywne lub negatywne wzorce postępowania dla czytelników. Najwcześniejszym przykładem hagiografii związanej z Polską jest anonimowy żywot św. Wojciecha, który został napisany w Rzymie niedługo po jego śmierci. Najpopularniejszy średniowieczny zbiór tekstów hagiograficznych to Złota legenda ułożona w XIII wieku przez włoskiego dominikanina Jakuba de Voragine.