Renesansowa troska o ojczyznę

W dobie renesansu było kilku twórców, którzy w szczególny sposób wyrażali swoją troskę o ojczyznę. 

Andzrej Frycz Modrzewski - w swoim utworze "O poprawie Rzeczypospolitej" przedstawia istotę państwa oraz jego cele. Mówi, że pastwem powinna rządzić osoba wybrana przez całe społeczeństwo, w tym przez chłopów, a nie tylko przez szlachtę. Postuluje rozdzielenie państwa od kościoła. Mówi też o potrzebie edukacji i o równouprawnieniu wszystkich stanów. 

Jan Kochanowski - w "Odprawie posłów greckich" mówi o tym, że można zapobiec wojnom, spalonym miastom i zabijaniu ludzi. Państwo powinno miłować pokój. Przez ukazanie losów Troi stwierdza, że dla Rzeczypospolitej jest jeszcze ratunek i nie musi ona skończyć tak jak to historyczne miasto. 

Piotr Skarga - jest to zwolennik reform politycznych. Tworzy "Kazania sejmowe", w których potępia szlachtę za jej zapatrzenie w siebie oraz za niewypełnianie obowiązku obrony ojczyzny i roztrwanianie własnych majątków. Skarga porównuje ojczyznę do tonącego statku i głośno wzywa do jej ratowania.

Mikołaj Rej - w utworze "Krótka rozprawa między panem, wójtem a plebanem" krytykuje szlachtę, złą organizację wojskową, sądownictwo, prywatę, gospodarkę finansową czy pijaństwo i życie ponad stan.