Wiek XVI - złoty wiek w dziejach Polski?

Wiek XVI, a w szczególności okres panowania ostatnich Jagiellonów – Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta  – jest często nazywany „złotym wiekiem” w dziejach Polski z uwagi na rozwój polskiej kultury oraz gospodarki, który nastąpił w tym stuleciu. Był to czas narodzin literatury tworzonej w języku polskim przez takich twórców jak Mikołaj Rej, czy też Jan Kochanowski. Przyczyniło się to do przyspieszenia rozwoju języka polskiego. XVI-wiecznej Polski nie ominęło zjawisko mecenatu, czyli finansowania rozwoju sztuki i nauki przez królów, przedstawicieli górnej warstwy stanu szlacheckiego oraz zamożnych mieszczan. Szczytowym osiągnięciem architektury renesansowej w Polsce była przebudowa zamku na Wawelu rozpoczęta na początku XVI wieku, a także wybudowanie Kaplicy Zygmuntowskiej przy Katedrze Wawelskiej. Stulecie to odznaczało się również ważnymi osiągnięciami naukowymi, na czele z teorią heliocentryczną sformułowaną przez Mikołaja Kopernika. Rozwój kultury w dużej mierze był możliwy dzięki rozwojowi gospodarki. Nastąpił wówczas rozkwit gospodarki folwarcznej, dzięki któremu doszło do wzrostu zamożności szlachty. Najważniejszym źródłem dochodów tej warstwy społecznej był eksport zboża, drewna i bydła. Nie oznacza to jednak, jak głosi popularny, lecz fałszywy pogląd, że Polska w tych czasach była „spichlerzem” Europy Zachodniej. Wzrost ekonomicznej siły szlachty przełożył się również na sferę polityczną. W XV i XVI stuleciu zaobserwować można wzrost poczucia obywatelskości u szlachty, który objawił się w szesnastowiecznym ruchu egzekucyjnym domagającym się przestrzegania przywilejów szlacheckich. Niemałe znaczenie dla rozwoju kraju miała obowiązująca wówczas zasada tolerancji religijnej (potwierdzona przez akt konfederacji warszawskiej z 1573 roku), która umożliwiła uniknięcie wojen religijnych.