Typy wybrzeży
Wymień typy wybrzeży morskich, biorąc pod uwagę genezę powstania oraz charakter linii brzegowej oraz krótko je opisz.
Odpowiedź eSzkola.pl
Wybrzeże stanowi szeroki obszar terenu na styku lądu z morzem, który jest poddawany procesom brzegowym, na skutek działalności fal morskich, prądów przybrzeżnych, czy przybojów. Z uwagi na genezę powstania, wyróżnia się wybrzeża:
1. szkierowe, utworzone w wyniku częściowego zalania terenów pagórkowatych (np. mutonów, barańców) ukształtowanych w wyniku działalności lodowców.
2. fiordowe, utworzone w wyniku zalania długich i wąskich U-kształtnych dolin polodowcowych (żłobów lodowcowych) na terenach górskich.
3. riasowe, utworzone w wyniku zatopienia (wskutek podniesienia się poziomu wody lub obniżenia lądu) dolin V-kształtnych oraz terenów obniżeń górskich, ułożonych najczęściej prostopadle lub skośnie do linii brzegowej. Przybiera postać długich, palczastych półwyspów wchodzących w morze, oddzielonych licznymi zatokami.
4. dalmatyńskie, utworzone w wyniku zalania rozległych pasm górskich, ułożonych równolegle do linii brzegowej. Kulminacje wystających grzbietów tworzą łańcuchy wysp.
5. lidowo-lagunowe, utworzone w wyniku uformowania się biegnącego równolegle do linii lądowej wału piaszczystego (lido), wskutek akumulacyjnej działalności fal morskich. Wał ten odcina część morza, tworząc płytkie zatoki (laguny), o niskim zasoleniu.
6. mierzejowo-zalewowe, utworzone w wyniku działalności prądów przybrzeżnych wzgłuż brzegu, które formują wał piaszczysty (mierzeję). Mierzeje zamykają stopniowo zatoki morskie, prowadząc do powstania zalewów, a w końcowej fazie jezior przybrzeżnych (całkowite odcięcie zbiornika od morza).
7. deltowe, utworzone na odcinakch ujściowych rzek. Na obszarach tych następuje formowanie się rozległych form akumulacyjnych zbudowanych z osadów rzecznych, w przypadku bardzo słabych lub braku prądów morskich, które mogłyby te osady wynieść w kierunku otwartego morza.