Osmoza a dyfuzja

Obydwa procesy dotyczą tego samego zjawiska - przemieszczania się substancji w roztworach w celu wyrównania stężeń - od stężenia większego do mniejszego. Dyfuzja jest pojęciem szerszym i dotyczy wszystkich związków, natomiast osmoza jest szczególnym rodzajem dyfuzji. Osmoza opisuje ruch rozpuszczalnika tj. wody w roztworach oddzielonych od siebie błoną półprzepuszczalną. Woda jako cząsteczka o małych wymiarach ma zdolność do przechodzenia w poprzek takich błon i jej ruch odbywa się od mniejszego do większego stężenia substancji rozpuszczonej. Wydawać by się mogło, że jest to zjawisko sprzeczne z zasadą dyfuzji tj wyrównywania stężeń. Jednak woda przemieszcza się zgodnie z malejącym stężeniem - ale stężeniem niej samej, a nie substancji rozpuszczonej.