się obróbką kamienia (z fr. loża). Do tej grupy (tailleurs de pierre) zaliczali się zarówno pracownicy odpowiedzialni za ciosanie kamienia, jak i rzeźbiarze.
Prace trwały od świtu do zmierzchu (8-10 godzin zimą, 12 w lecie) przez ok. 250 dni w roku. Zatrudnionym przysługiwały dłuższe przerwy obiadowe i krótsze pauzy. Robotnikom wykwalifikowanym zapewniono kwaterunek początkowo w oberżach, potem – w hotelach majstrów (hospicjum lathomorum). Wysokość płacy i termin jej wypłacania zależały od rodzaju wykonywanej pracy. Zdarzały się także strajki.
Pierwsi architekci byli najczęściej zwykłymi robotnikami. Niejednokrotnie funkcję tę pełnili bardziej wykształceni opiekunowie budowy, opaci, biskupi. W czasach, gdy architektury nie postrzegano jako dziedziny nauki, zawód ten nie cieszył się wielkim szacunkiem.
Najstarsze zachowane plany pochodzą z połowy XIII wieku. Kolejne dokumenty (XIV i XV w.) są jedynie szkicami przedstawiającymi poszczególne elementy budowli, często bez zachowania skali. Najciekawszym materiałem, który we fragmentach przetrwał do czasów współczesnych, jest średniowieczny „podręcznik architektury, mała encyklopedia wiedzy o budowaniu, a zarazem zeszyt notatek i rysunków,