Wiele miejsca zajmuje w „Chłopach” opis obyczajów związanych z małżeństwem i weselem.

Swaty w „Chłopach”

Zaaranżowanie małżeństwa należało do starszych. Jeśli młodzi przypadli sobie do gustu, przyszły pan młody wysyłał do rodziców panny swatów. To oni w jego imieniu prosili o rękę dziewczyny i negocjowali warunki zawarcia małżeństwa, czyli przede wszystkim kwestie posagu. Decyzja o małżeństwie należała do rodziców, choć na wsi małżeństwa nie były na ogół narzucane wbrew woli młodych. Dominikowa pyta Jagnę o zdanie, nie zmusza jej do poślubienia znacznie starszego Boryny, choć jego pozycja majątkowa bardzo jej odpowiada. Kwestie finansowe miały w tym względzie zasadnicze znaczenie.

Wesele w „Chłopach”

Odbywało się tradycyjnie w domu panny młodej, gdzie specjalnie na tę okazję odświętnie przybierano izbę. Bracia Jagny powynosili z domu sprzęty domowe, pobielili ściany świeżym wapnem i poustawiali w izbie ławy dla gości, stół nakryto cienkim płótnem. Jagna sama przygotowała wycinanki z papieru kolorowego, żeby ustroić dom. Wesele powinno być huczne, choć oczywiście wszystko zależało od zamożności gospodarzy. Wesele Jagny i Boryny było wystawne, kobiety gotowały sute jedzenie, a goście