NRD zostało utworzone jako odpowiedź na utworzenie przez Zachód nowego państwa, jakim była Republika Federalna Niemiec. Podział Niemiec na dwie części był jednak faktem już od początku okupacji i roku 1945. Oficjalnie NRD zostało powołane do życia  7 października 1949 roku, gdy stało się jasne, że podział ziem niemieckich jest trwały i ZSRR nie ma szans na „komunizację” stref alianckich. W skład nowego państwa niemieckiego wchodziły głównie tereny Bawarii i nieprzyznanych Polsce fragmentów Prus. Swoistą enklawą Zachodu był, oddzielony od reszty miasta wysokim murem, Berlin Zachodni.

NRD miało w planach Moskwy pełnić dwojaką funkcję. Po pierwsze, Niemcy Wschodnie miały w razie wybuchu wojny stać się pierwszą linią frontu i punktem wyjścia do inwazji na kraje Europy Zachodniej... Bądź pierwszą rubieżą obronną. Stąd też względnie szybka odbudowa sił zbrojnych i silne kontyngenty wojsk radzieckich, pilnujące także porządku w kraju. Oprócz tego NRD miało być „oknem na świat”, swoistą wizytówką bloku wschodniego. Stąd też wielkie inwestycje w ten właśnie kraj, które powodowały, że był on najbogatszym z „demoludów”.  Widoczne to było zwłaszcza za rządów  Ericha Honeckera, który w czasie swojej