Klimat Ziemi w przeszłości ulegał wielu zmianom, które od około 2,3 mld lat temu (pierwszej epoki lodowej) wyrażały się w tym, że dłuższe okresy ciepłe (o długości co najmniej kilkuset milionów lat) przeplatane były przez krótsze okresy chłodne (o długości kilkudziesięciu milionów lat). W okresach chłodnych na powierzchni Ziemi pojawiały się tarcze lodowe, nazywamy je więc epokami lodowymi. Ostatnią z tych epok jest czwartorzędowa epoka lodowa, w której zresztą żyjemy.

Co prawda obecny okres – holocen – jest stosunkowo ciepły, niemniej jednak dużo chłodniejszy niż np. jura w erze mezozoicznej, kiedy tarcz lodowych na Ziemi nie było w ogóle. Widać więc, że w epoce lodowej również występują okresy chłodniejsze i cieplejsze tradycyjnie nazywane glacjałami i interglacjałami. Holocen jest interglacjałem, który zaczął się około 10 tys. lat temu. Ostatni okres chłodny zwany jako zlodowacenie Wisły (Vistulian) trwał od około 115 tys. lat temu do około 11,5 tys. lat temu, z maksimum zlodowacenia 22 tys. lat temu. Średnia globalna temperatura powietrza była wtedy o 5-10°C niższa niż obecnie. Uwięzienie dużych ilości wody w lądolodach oraz globalny spadek temperatury powietrza spowodował, że