Energia potencjalna to energia jaką posiada układ ciał powiązanych wzajemnym oddziaływaniem. Jeżeli tym oddziaływaniem jest oddziaływanie grawitacyjne to mówimy o energii potencjalnej ciężkości (grawitacji).Wartość energii potencjalnej jest funkcją jedynie współrzędnych przestrzennych ciał (a nie np. ich prędkości).
W polu grawitacyjnym jednorodnym przyspieszenie grawitacyjne jest stałe, więc wzór na zmianę energii potencjalnej ciężkości jest następujący:
ΔEp = mgh
gdzie: m – masa ciała, g – przyspieszenie grawitacyjne, h – wysokość na jakiej znajduje się ciało.
Aby jednoznacznie określić wartość energii potencjalnej należy najpierw umówić się, że wartość energii dla dowolnie wybranego rozmieszczenia ciał przyjmuje dowolnie wybraną wartość np. 0, a następnie obliczyć zmianę tej wartości przy przejściu po dowolnie wybranym torze do innego rozmieszczenia ciał. Na przykład można przyjąć, że dla jabłka leżącego na ziemi wysokość jest równa zero, stąd w tej sytuacji energia potencjalna układu jabłko-ziemia jest równa zero. Gdy jabłko znajdzie się na pewnej wysokość h to jego energia potencjalna zmieni się o ΔEp = mgh.
Rys. Monika Pilch
Praca (W) jaką należy wykonać aby przenieść jabłko z